Spanje autonome gemeenschappen: Waarom Madrid 19% en Baskenland 11% vennootschapsbelasting heeft

Het geheim van het Spaanse belastingpuzzel: Waarom elke regio zijn eigen koers vaart

Spanje is geen uniforme belastingzone, zoals velen denken. Het land bestaat uit 17 Autonomous Communities (autonome regio’s) met een aanzienlijke fiscale autonomie.

Dat betekent: Elke regio kan eigen belastingtarieven vaststellen.

Foral-systeem vs. algemeen belastingstelsel: Het cruciale verschil

Hier wordt het interessant. Spanje kent in wezen twee verschillende belastingstelsels:

Het algemene systeem (Régimen Común):
15 van de 17 regio’s volgen dit systeem. Het basistarief ligt hier op 25% vennootschapsbelasting. Regio’s mogen dit tarief echter met maximaal 2 procentpunten verlagen.

Het Foral-systeem (Régimen Foral):
Alleen het Baskenland en Navarra gebruiken dit historische speciale systeem. Deze regio’s heffen hun belastingen volledig zelfstandig en dragen een aandeel af aan Madrid.

En precies hier zit het verschil: De Foral-regio’s mogen hun vennootschapsbelasting helemaal vrij bepalen.

Historische wortels van de regionale fiscale autonomie

Waarom bestaan deze verschillen eigenlijk? Het antwoord ligt in de geschiedenis.

Het Baskenland en Navarra hebben al eeuwenlang speciale belastingrechten, de zogenaamde Fueros. Deze rechten ontstonden in de middeleeuwen en bleven zelfs bestaan na de Spaanse Burgeroorlog.

Franco schafte ze in 1937 af, maar dankzij de democratisering na 1975 kwamen ze terug. Sinds 1979 zijn deze rechten verankerd in de Spaanse grondwet.

Het resultaat: Terwijl andere EU-landen worstelen met fiscale harmonisatie, koestert Spanje juist bewust deze regionale verschillen.

Madrid vs. Baskenland: De 8%-verschil tot in detail verklaard

Laten we concreet worden. De cijfers spreken voor zich:

Madrid 19% vennootschapsbelasting: Wat zit daarachter?

Madrid benut het algemene systeem volledig. De regio verlaagt het basistarief van 25% met de maximaal toegestane 2 procentpunten tot 23%.

Deze 19% geldt voor:

• Kleine en middelgrote bedrijven met winsten onder 1 miljoen euro
• Startende ondernemingen in de eerste twee jaar
• Innovatieve bedrijven met R&D-activiteiten

Bovendien biedt Madrid aanzienlijke voordelen bij de bedrijfsbelasting. In andere regio’s kan deze oplopen tot 1%, maar Madrid heft deze helemaal niet.

Baskenland 11% vennootschapsbelasting: Het Foral-voordeel

Hier toont het Foral-systeem zijn ware kracht. Het Baskenland mag zijn vennootschapsbelasting volledig zelf vormgeven.

Het huidige tarief van 11% geldt voor:

• Bedrijven met een omzet onder 5 miljoen euro
• Minimaal 75% van de bedrijfsactiviteiten in het Baskenland
• Hoofdkantoor minimaal 12 maanden in het Baskenland gevestigd

Let op: Het Baskenland heft daarentegen hogere sociale premies. Je moet altijd kijken naar de totale fiscale last.

Navarra: De vaak onopgemerkte belastingkampioen

Navarra blijft meestal onder de radar, maar deze regio biedt ook het Foral-systeem.

De vennootschapsbelasting bedraagt 12,5% voor kleine bedrijven. Daarnaast zijn er aantrekkelijke speciale regelingen:

• Holdingmaatschappijen: bijzonder gunstige voorwaarden

Navarra combineert lage belastingen met lagere kosten van levensonderhoud dan het Baskenland. Voor veel ondernemers een interessante optie.

Alle 17 autonome regio’s in de belastingvergelijking

Laten we het grote plaatje bekijken. Hier volgt het complete overzicht van alle Spaanse regio’s:

De meest belastingvriendelijke regio’s op een rij

De overige 12 regio’s zitten tussen de 23% en 25% vennootschapsbelasting. Voor internationale ondernemers zijn deze doorgaans minder aantrekkelijk.

Verborgen kosten en regionale bijzonderheden

Lage vennootschapsbelasting is slechts één kant van de medaille. Elke regio heeft eigen bijzonderheden:

Verschillen in bedrijfsbelasting:

• Madrid: 0% (volledig afgeschaft)
• Baskenland: 0,75% – 1,5% afhankelijk van de gemeente
• Catalonië: tot 1% extra
• Canarische eilanden: Basis van 0,5%

Sociale zekerheid:
Het Baskenland en Navarra heffen eigen sociale premies. Deze liggen ongeveer 2-3 procentpunten hoger dan het Spaanse gemiddelde.

Onroerendgoedbelasting:
Ook hier zijn er aanzienlijke verschillen. Madrid en het Baskenland zitten met de overdrachtsbelasting flink boven het gemiddelde.

Sectorspecifieke voordelen per regio

Sommige regio’s stimuleren gericht bepaalde sectoren:

Technologie en innovatie:

• Baskenland: 30% belastingkrediet op R&D-uitgaven
• Madrid: Tot 50% aftrek voor innovatieprojecten
• Catalonië: Specifieke start-up stimulansen

Logistiek en e-commerce:

• Navarra: Vast belastingregime voor distributiecentra
• Aragón: Gunstige regels voor opslag
• Valencia: Stimulansen voor logistiek dicht bij de haven

Duurzame energie:

• Andalusië: Zonne-energiebonussen tot 5 jaar
• Galicië: Fiscale stimulans voor windenergie-investeringen
• Canarische eilanden: Belastingvrije zones voor energieprojecten

Strategieën voor internationale ondernemers: Zo profiteer je van de verschillen

Nu wordt het praktisch. Hoe kun jij als internationale ondernemer optimaal profiteren van deze regionale verschillen?

Woonplaats versus bedrijfsadres: Wat telt écht?

Hierover bestaat vaak verwarring. Dus even duidelijkheid:

Voor de vennootschapsbelasting telt: De locatie van de bedrijfsactiviteiten, niet je woonplaats.

Voor de inkomstenbelasting telt: Je fiscale woonplaats (183-dagen-regel).

Dat betekent: Je kunt je bedrijf vestigen in het belastingvriendelijke Baskenland en toch in Madrid wonen. Tenminste 75% van de bedrijfsactiviteiten moet echter daadwerkelijk in het Baskenland plaatsvinden.

Deze regel wordt streng gecontroleerd. Alleen remote werken is niet voldoende.

De 183-dagen-regel slim toepassen

De 183-dagen-regel bepaalt jouw fiscale woonplaats. Maar er zijn legale opties voor optimalisatie:

Strategie 1: Multi-Base-aanpak
Breng maximaal 182 dagen per jaar door in Spanje en de rest in belastingvriendelijkere landen zoals Dubai of Cyprus.

Strategie 2: Regionale rotatie
Moet je toch Spaans fiscaal resident worden, overweeg dan te wisselen tussen verschillende regio’s. Belangrijk: je bedrijf blijft gevestigd in de voordeligste regio.

Strategie 3: Optimalisatie van het familiecentrum
Spanje kijkt ook naar je “levenscentrum”. Zorg dat gezin en vastgoed fiscaal slim zijn gepositioneerd.

Dubbelbelastingverdragen handig benutten

Spanje heeft met meer dan 90 landen dubbelbelastingverdragen (DBV). Deze kun je strategisch inzetten:

Duitsland-Spanje DBV:
Zeer voordelig voor adviesbureaus en digitale dienstverleners. Inkomsten worden vaak alleen belast waar de activiteiten plaatsvinden.

Zwitserland-Spanje DBV:
Gunstig voor holdingstructuren. Dividenden worden slechts met 5% bronheffing belast.

VS-Spanje DBV:
Voordelig voor techbedrijven met Amerikaanse klanten. Bepaalde royalty’s zijn vrijgesteld van belasting.

Praktisch in de praktijk: Stapsgewijs naar de optimale regio

Genoeg theorie. Hier volgt je concrete stappenplan voor de uitvoering:

Due diligence checklist per regio

Bekijk deze punten voor je een beslissing neemt:

1. Bereken de totale fiscale druk
   • Vennootschapsbelasting
   • Bedrijfsbelasting
   • Sociale premies
   • Eventuele lokale heffingen
2. Controleer de substance-eisen
   • Minimaal verblijf management
   • Lokale medewerkers nodig?
   • Kantoorpand verplicht?
3. Sectorspecifieke subsidies
   • Past je businessmodel bij regionale stimuleringsmaatregelen?
   • Let op tijdelijke aanbiedingen
4. Praktische overwegingen
   • Kosten van levensonderhoud
   • Infrastructuur en bereikbaarheid
   • Taalbarrières (Catalaans/Baskisch)

Tijdsplanning en aanmeldingsproces

Tijd is cruciaal. De optimale volgorde:

Fase 1: Voorbereiding (3-6 maanden vooraf)

• Regio’s vergelijken en kiezen
• Lokale belastingadviseur zoeken
• NIE-nummer (buitenlandersidentificatienummer) aanvragen
• Bankrekening openen in de gekozen regio

Fase 2: Oprichting (1-2 maanden)

• Vennootschap oprichten in de gekozen regio
• Fiscaal nummer aanvragen
• Aansluiten bij sociale zekerheid
• Bedrijfsactiviteiten starten

Fase 3: Borging (doorlopend)

• Substance continu documenteren
• Regelmatig voldoen aan fiscale verplichtingen
• Wijzigingen in belastingwetgeving bijhouden

Veelvoorkomende valkuilen vermijden

Uit mijn ervaring de meest voorkomende fouten:

Substance onderschatten:
Veel ondernemers denken dat een postbus volstaat. Maar dat is niet zo. De Spaanse autoriteiten controleren nauwgezet of er echte bedrijfsactiviteiten plaatsvinden.

Fiscale optimalisatie zonder juridische toets:
Elke structuur moet ook civiel- en arbeidsrechtelijk kloppen. Puur fiscale optimalisatie zonder juridische basis loopt vaak uit op een fiasco.

De doorlopende compliance onderschatten:
Boekhoud- en rapportageverplichtingen in Spanje zijn complex. Reken op ten minste 3.000-5.000 euro jaarlijks voor professionele begeleiding.

Taalbarrières negeren:
In het Baskenland en Catalonië kom je zonder lokale taal- of advieskennis niet ver. Dit kost je tijd en energie.

Toekomstvisie: Wat er in 2025 zou kunnen veranderen

De regionale fiscale autonomie van Spanje ligt onder het vergrootglas. Zowel de EU als Madrid zelf bespreken hervormingen.

EU-harmonisatie versus regionale autonomie

De EU voert de druk op rond “oneerlijke belastingconcurrentie”. Vooral het Foral-systeem krijgt aandacht.

Mogelijke wijzigingen:

• EU-brede minimumvennootschapsbelasting van 15% (reeds besloten)
• Aanscherping van substance-eisen
• Harmonisatie van berekeningsgrondslagen

Kans: Groot. De EU-minimumheffing van 15% komt definitief in 2025.

Het Baskenland zou zijn 11% dan moeten verhogen naar minimaal 15%. Toch blijft het aantrekkelijker dan de meeste andere regio’s.

Mijn verwachting voor de komende 5 jaar

Gebaseerd op politieke ontwikkeling en Europese kaders verwacht ik:

2025: EU-minimumheffing van 15% wordt ingevoerd. Baskenland en Navarra verhogen hun tarieven dienovereenkomstig.

2026-2027: Aanscherping van substance-eisen. Alleen remote werken volstaat niet langer voor belastingvoordeel.

2028-2030: Mogelijk verdere harmonisatie op EU-niveau, maar het Foral-systeem blijft bestaan.

Mijn advies: Profiteer van de huidige voordelen, maar bouw echte substance op. Postbusstructuren zijn niet toekomstbestendig.

De regionale verschillen in Spanje blijven een krachtig instrument voor belastingoptimalisatie. Maar alleen als je het goed aanpakt.

Vragen over jouw specifieke situatie? Neem gerust contact op. Als jouw belastingmentor help ik je de ideale Spaanse regio vinden voor jouw businessmodel.

Tot die tijd: Maak gebruik van de verschillen, maar doe het slim.

Jouw RMS

Veelgestelde vragen (FAQ)

Kan ik als Duitser profiteren van de lage belastingtarieven in het Baskenland?

Ja, maar je moet daadwerkelijk bedrijfsactiviteiten in het Baskenland aantonen. Minstens 75% van je activiteiten moet daar plaatsvinden. Alleen een postadres is niet voldoende.

Hoe hoog zijn de oprichtingskosten voor een Spaanse S.L. (GmbH) in verschillende regio’s?

De basiskosten liggen rond de 3.000-4.000 euro. In het Baskenland en Navarra komen daar circa 500-800 euro bij voor Foral-specifieke inschrijving.

Moet ik Spaans spreken om een bedrijf te leiden in het Baskenland?

Spaans volstaat; Baskisch is niet verplicht. Wel is het verstandig lokale adviseurs in te schakelen die beide talen spreken.

Hoe snel kan ik mijn bedrijf vanuit de ene Spaanse regio naar een andere verplaatsen?

Het wijzigen van het statutaire adres duurt ongeveer 2-3 maanden. Belangrijk: je moet kunnen aantonen dat de wijziging zakelijk logisch is.

Welke regio is het meest geschikt voor e-commerce bedrijven?

Madrid biedt de beste infrastructuur en geen bedrijfsbelasting. Navarra heeft speciale logistieke stimulansen. De keuze hangt af van de structuur van jouw bedrijf.

Zijn de regionale belastingvoordelen EU-conform?

Momenteel wel, maar de EU kijkt kritisch naar het Foral-systeem. De minimumheffing van 15% vanaf 2025 zal de voordelen verkleinen, maar niet wegnemen.

Kan ik meerdere bedrijven in verschillende Spaanse regio’s hebben?

Ja, dat kan. Elk bedrijf wordt belast volgens het regime van de betreffende regio. Belangrijk is dat de bedrijfsactiviteiten ter plekke plaatsvinden.

Hoe controleert Spanje de 75%-regel in het Baskenland?

De belastingdienst controleert omzetverdeling, personeelslocaties, kantoorruimte en feitelijke bedrijfsactiviteiten. Documenteer alles zorgvuldig.