Spaanse Zona Especial Canaria vs. Madeirase Zona Franca: Atlantische eilanden als belastingoptimalisatie

Waarom de Atlantische eilanden meer zijn dan alleen vakantieparadijzen

Stelt u zich eens voor: u leidt uw onderneming vanaf een zonnig eiland in de Atlantische Oceaan. De vennootschapsbelasting? Aanzienlijk lager dan in Duitsland. De bureaucratie? Overzichtelijk. Het klimaat? Het hele jaar door aangenaam.

Klinkt dat te mooi om waar te zijn?

Toch is het zo. Zowel de Canarische eilanden als Madeira bieden al jaren aantrekkelijke fiscale regimes voor ondernemers uit de EU. En dat volledig legaal.

In mijn dagelijkse adviespraktijk hoor ik vaak ondernemers enthousiast vertellen over Dubai en Cyprus, terwijl ze twee echte parels vlak voor onze deur over het hoofd zien. Spanjes Zona Especial Canaria (ZEC) en Portugals Zona Franca da Madeira (ZFM) bieden vergelijkbare voordelen – met één cruciaal verschil: ze liggen allebei in de EU.

Wat betekent dat concreet? Geen ingewikkelde substance-discussies zoals in Dubai. Geen Brexit-onzekerheden zoals bij Britse overzeese gebieden. In plaats daarvan: EU-wetgeving, EU-belastingverdragen en rechtszekerheid op Europees niveau.

Vandaag neem ik u mee op een ontdekkingstocht naar deze twee topbestemmingen voor fiscale optimalisatie. Ik laat u niet alleen de kale belastingpercentages zien, maar ook welke structuur past bij welk type ondernemer.

Klaar voor de Atlantische vergelijking?

Zona Especial Canaria: Spanjes fiscale cadeau in de Atlantische Oceaan

Wat is de Zona Especial Canaria?

De Zona Especial Canaria is het Spaanse antwoord op internationale fiscale concurrentie. Sinds 2000 trekt deze speciale zone bedrijven naar de Canarische Eilanden met drastisch verlaagde belastingtarieven.

Het bijzondere: de ZEC is géén apart rechtsgebied. Het is een integraal onderdeel van het Spaanse fiscale systeem – met de zegen van de EU en goedkeuring van de WTO.

Hier de harde feiten:

• Vennootschapsbelasting: 4% (in plaats van 25% in Spanje)
• Looptijd: Tot 2027 (verlenging zeer waarschijnlijk)
• Minimale investering: Vanaf 100.000 euro, afhankelijk van de bedrijfsactiviteit
• Arbeidsplaatsen: Minimaal 3 lokale voltijdse banen

Welke bedrijven profiteren van de ZEC?

De ZEC is niet voor iedereen. De Spaanse autoriteiten hebben duidelijke criteria vastgesteld voor wie van het 4% belastingtarief gebruik mag maken.

Toegestane activiteiten zijn o.a.:

1. Industriële productie: Fabricage van goederen en producten
2. Internationale dienstverlening: Diensten voor klanten buiten de Canaren
3. Logistiek en transport: Opslag en distributie
4. IT en software: Ontwikkeling en digitale services
5. Onderzoek en ontwikkeling: Innovatieve projecten
6. Holdingactiviteiten: Beheer van deelnemingen (met beperkingen)

Wat expliciet niet werkt: pure handelsbedrijven, vastgoedactiviteiten of passieve investeringen. De ZEC wil echte economische activiteit op de eilanden.

De praktische voorwaarden in detail

Laat ik eerlijk zijn: de ZEC is niet “formulier invullen en klaar”. De Spaanse autoriteiten kijken echt kritisch mee.

Concreet: een brievenbusfirma oprichten is uitgesloten. De ZEC eist echte economische substantie op de Canarische Eilanden.

Fiscale voordelen van de ZEC in één oogopslag

Het 4% tarief is slechts het topje van de ijsberg. De ZEC biedt nog meer fiscale pluspunten:

• Dividendbelasting: 0% bij uitkering aan aandeelhouders
• Transfer pricing: Vereenvoudigde documentatie
• Verliesverrekening: Onbeperkt voorwaarts te verrekenen
• EU-moeder-dochterrichtlijn: Belastingvrije dividenden naar EU-holdings

Bovendien profiteert u van het uitgebreide netwerk van dubbele belastingverdragen van Spanje – meer dan 100 landen, fors meer dan de meeste andere fiscale optimalisatielocaties bieden.

Madeira Zona Franca: Het Portugese antwoord op de Canaren

Het belastingregime van Madeira begrijpen

Waar de Canaren inzetten op volume, kiest Madeira voor een premiumstrategie. De Zona Franca da Madeira (ZFM) is exclusiever, maar vaak lucratiever.

Sinds 1987 – dus al veel langer dan de ZEC – trekt Madeira internationale bedrijven aan met aantrekkelijke fiscale voordelen. Het idee: minder bedrijven, maar meer kwaliteit en economische waardecreatie.

De kerncijfers:

• Vennootschapsbelasting: 5% (in plaats van 21% in Portugal)
• Looptijd: Tot 2027 (verlenging wordt verwacht)
• Minimale investering: Vanaf 75.000 euro
• Arbeidsplaatsen: Minimaal 2 lokale voltijdse banen

Waarom Madeira anders is

Het wezenlijke verschil met de ZEC zit in de flexibiliteit. Madeira staat een ruimere reeks bedrijfsactiviteiten toe – ook zaken die op de Canarische eilanden niet zouden kunnen.

Toegestane activiteiten zijn onder andere:

1. Internationale handel: Handel met derde landen
2. Financiële dienstverlening: Bank- en financiële adviezen
3. Scheepvaartmanagement: Maritieme dienstverlening
4. Intellectueel eigendom: Licentie- en IP-beheer
5. Consultancy: Internationale adviesdiensten
6. Holdingstructuren: Beheer van deelnemingen

Bijzonder interessant: Madeira is een van de weinige EU-jurisdicties waar IP-holdingstructuren nog echt aantrekkelijk zijn. Terwijl andere landen hun regelgeving voor intellectueel eigendom hebben aangescherpt, blijft Madeira pragmatisch.

De voorwaarden in de praktijk

Madeira is minder bureaucratisch dan de Canaren, maar vraagt wel echte substantie. Hier mijn praktijkervaringen:

Een typische cliënt van mij heeft op Madeira een consultancybedrijf opgericht. Minimale investering: 150.000 euro in kantoorruimte en uitrusting. Twee lokale medewerkers voor administratie en klantcontact. Resultaat: 5% vennootschapsbelasting op 400.000 euro jaarwinst.

De eisen op een rij:

Fiscale bijzonderheden van Madeira

Die 5% vennootschapsbelasting is slechts het begin. Madeira biedt nog meer fiscale verfijningen:

• Bronbelasting: Verlaagd of opgeheven bij veel landen
• IP-taxatie: Aantrekkelijke regels voor licentie-inkomsten
• Double Dip: Combineerbaar met het Portugese NHR-programma
• EU-richtlijnen: Volledig van toepassing op alle Europese belastingregels

De combinatie met het Portugese NHR-programma (Non-Habitual Resident) is extra interessant. Als directeur van uw Madeira-bedrijf kunt u soms ook privé profiteren van gereduceerde belastingtarieven.

Canarische Eilanden vs. Madeira: De directe belastingvergelijking

De tarieven en voorwaarden vergeleken

Nu wordt het concreet. Ik vergelijk beide regimes punt voor punt – zonder opsmuk, maar op basis van mijn praktijkervaring.

Kostenvergelijking in de praktijk

Laat me aan de hand van een concreet voorbeeld laten zien wat beide opties in de praktijk kosten:

Scenario: IT-consultancy, 500.000€ jaarlijkse winst, internationale klanten

Canaren (ZEC):

• Vennootschapsbelasting: 20.000€ (4% van 500.000€)
• Opstartkosten: 15.000€ (advocaat, notaris, overheid)
• Jaarlijkse compliance: 8.000€
• Kantoor + personeel: 45.000€ (3 medewerkers)
• Totaalkosten jaar 1: 88.000€

Madeira (ZFM):

• Vennootschapsbelasting: 25.000€ (5% van 500.000€)
• Opstartkosten: 12.000€
• Jaarlijkse compliance: 6.000€
• Kantoor + personeel: 35.000€ (2 medewerkers)
• Totaalkosten jaar 1: 78.000€

Het resultaat verbaast veel van mijn cliënten: ondanks het hogere belastingtarief is Madeira vaak goedkoper. Dit komt door lagere nevenkosten en minder strenge personeelseisen.

Welk type onderneming past waar?

Na honderden adviestrajecten zie ik duidelijke patronen. Mijn aanbevelingen:

De Canarische Eilanden zijn ideaal voor:

• Grotere bedrijven met hoge winst (>1 mln. euro)
• Industriële of logistieke activiteiten
• Ondernemingen met sterke DACH-focus
• Teams die graag in een grotere Duitse gemeenschap werken

Madeira past beter bij:

• Middelgrote consultancy- of IT-bedrijven
• IP-gedreven businessmodellen
• Internationaal gediversifieerde ondernemingen
• Ondernemers die flexibiliteit waarderen

Van theorie naar praktijk: zo profiteert u van de eilandsvoordelen

De stapsgewijze aanpak

Theorie is mooi, maar hoe pakt u het in de praktijk aan? Hier mijn succesvolle stappenplan:

Fase 1: Voorbereiding (2-3 maanden)

1. Analyse bedrijfsmodel: Past uw activiteit in ZEC of ZFM?
2. Substanceplanning: Welke activiteiten verplaatst u feitelijk?
3. Fiscale optimalisatie: Integratie in bestaande structuur
4. Compliance-check: CRS, meldplichten, documentatie

Fase 2: Realisatie (3-4 maanden)

1. Oprichting bedrijf: Notaris, handelsregister, autoriteiten
2. Vergunningsaanvraag: ZEC- of ZFM-status
3. Opbouw infrastructuur: Kantoor, personeel, bankrekening
4. Migratie: Gefaseerde overdracht van activiteiten

Fase 3: Optimalisatie (doorlopend)

1. Compliance-monitoring: Voldoen aan alle eisen
2. Fiscale optimalisatie: Structuur bijstellen waar nodig
3. Uitbreiding: Verdere activiteiten naar de eilanden verplaatsen

De meest gemaakte fouten in de uitvoer

In de praktijk zie ik steeds weer dezelfde valkuilen. Top 5 – en hoe u ze voorkomt:

Fout #1: De substance-eisen onderschatten
Veel ondernemers denken dat een gehuurd kantoor genoeg is. Niet waar. U heeft werkelijke, goed documenteerbare bedrijfsactiviteiten ter plaatse nodig.

Fout #2: Duitse belastingheffing negeren
Ook met een eiland-BV kunnen in Duitsland belastingen verschuldigd zijn. Negeer het vaste-inrichting risico niet!

Fout #3: Slechte documentatie
Beide regimes vragen om uitgebreide rapportages. Slordige administratie kan de speciale status kosten.

Fout #4: Onrealistische kosteninschatting
Opstart- en lopende kosten worden vaak te laag ingeschat. Reken op 50.000-100.000€ in het eerste jaar.

Fout #5: Geen exit-strategie hebben
Wat na 2027? Beide regimes zijn tijdelijk. Alternatieven vooraf plannen!

Bankieren en praktische uitdagingen

Bankzaken op de eilanden: een thema dat vaak onderschat wordt. Mijn ervaringen:

Canarische Eilanden:

• Bankia, Santander en BBVA zijn gevestigd
• Rekening openen meestal eenvoudig
• Internetbankieren op Duits niveau
• Moeiteloze integratie met Europese betaalsystemen

Madeira:

• Banco Santander Totta, Millennium bcp beschikbaar
• Persoonlijke aanwezigheid vaak vereist bij rekeningopening
• Online bankieren functioneel, maar minder geavanceerd dan in Duitsland
• SEPA-overboekingen standaard

In beide gevallen adviseer ik: Plan minstens één bezoek ter plaatse voor het openen van de rekening. Volledig online openen kan, maar is vaak ingewikkelder.

Valkuilen en verborgen risicos

Vergeet de Duitse belasting niet

De meest gemaakte fout onder mijn cliënten: ze focussen alleen op de eilandbelasting en vergeten Duitsland. Dat kan kostbaar uitpakken.

Hier de belangrijkste Duitse fiscale risicos:

• Vaste-inrichtingsrisico: Te veel Duitse activiteit kan belastingplicht oproepen
• CFC-bepalingen: Bij passieve inkomsten dreigt Duitse belastingheffing
• Vertrekbelasting: Het overbrengen van bestaande bedrijven kan heffingen triggeren
• Functieoverdracht: Overdracht van bedrijfsfuncties is vaak belast

Mijn advies: Laat elke structuur vooraf toetsen door een Duitse belastingadviseur. De investering van 2.000-5.000€ kan u later honderdduizenden euros aan naheffing besparen.

EU-regulering en compliance

Beide regimes staan onder voortdurende EU-observatie. De Commissie controleert regelmatig of de belastingvoordelen nog in overeenstemming zijn met Europese wetgeving.

Actuele risicofactoren:

1. Staatssteunregels: EU-hulpregels worden strikter gehanteerd
2. Substance-eisen: Worden continu aangescherpt
3. Transparantie: Meer rapportage en documentatie vereist
4. Anti-BEPS: OESO-regels beïnvloeden ook EU-wetgeving

Dat betekent niet dat de regimes verdwijnen. Maar de eisen nemen toe. Wie nu instapt moet vanaf het begin te allen tijde ‘over-compliant’ zijn.

De afloop in 2027 – en wat daarna?

Beide regimes lopen officieel tot 2027. Wat er daarna gebeurt, is nog niet definitief besloten. Mijn inschatting op basis van politieke ontwikkelingen:

Meest waarschijnlijke scenarios:
Verlenging met strengere voorwaarden is waarschijnlijk. De programmas zullen vermoedelijk worden voortgezet, maar details zijn nog niet helemaal duidelijk.

Mijn strategie voor cliënten: Profiteer van de resterende jaren, maar heb een plan B. Malta, Ierland of Cyprus kunnen alternatieven zijn.

Mijn conclusie: Welke eilanden passen bij u?

Na alles wat we besproken hebben, ben ik graag eerlijk: beide opties werken. De vraag is niet of de Canarische eilanden of Madeira beter zijn. De vraag is: wat past bij ú?

Hier mijn persoonlijke aanbeveling op basis van tien jaar advieservaring:

Kies voor de Canarische Eilanden als:

• U een groter bedrijf leidt (meer dan 1 mln. euro winst)
• Uw focus op de DACH-regio ligt
• U industriële of logistieke activiteiten heeft
• U waarde hecht aan een gevestigde Duitse gemeenschap
• Dat ene procentpunt belastingvoordeel doorslaggevend is

Kies voor Madeira als:

• U een middelgroot consultancy- of IT-bedrijf heeft
• Flexibiliteit in bedrijfsactiviteiten belangrijk is
• U een IP-gedreven model exploiteert
• U internationaal bent gespreid
• U minder bureaucratie wilt

Wat beide opties gemeenschappelijk hebben: ze zijn legaal, conform de EU en – bij correcte uitvoering – uiterst effectief.

Maar – en dat zeg ik als uw belastingmentor heel open – ze zijn niet voor iedereen. Wie geen echte lokale activiteiten wil opzetten of niet continu aan de regels wil voldoen, doet er beter aan ervan af te zien.

Voor alle anderen bieden beide Atlantische eilanden een unieke kans: fiscale optimalisatie binnen de EU, mét zonzekerheid.

Heeft u vragen over uw specifieke situatie? Neem gerust contact met mij op. Als belastingmentor help ik u graag bij het vinden van de optimale oplossing voor uw internationale belastingstructuur.

Uw RMS

Veelgestelde vragen over fiscale optimalisatie op de Canarische Eilanden en Madeira

Kan ik als eenmanszaak profiteren van ZEC of ZFM?

Nee, beide regimes vereisen een kapitaalvennootschap. U dient minimaal een Spaanse S.L. (Canaren) of Portugese Lda. (Madeira) op te richten. Als directeur kunt u profiteren van aantrekkelijke salarissen en dividenduitkeringen.

Hoe lang duurt het aanvragen van de vergunning?

Voor de Canaren (ZEC) moet u rekenen op 4-6 maanden vanaf de aanvraag tot goedkeuring. Madeira (ZFM) is sneller: meestal 2-3 maanden. In beide gevallen kunt u vaak al voor de vergunning is afgegeven, starten met uw bedrijfsactiviteiten.

Wat gebeurt er als ik niet meer aan de minimumeisen voldoe?

U verliest dan de speciale status en betaalt het normale Spaanse (25%) of Portugese (21%) belastingtarief. Terugwerkende naheffing is mogelijk. Daarom is continu compliance-monitoring essentieel.

Kan ik mijn Duitse bedrijf gewoon naar de eilanden verplaatsen?

Dat is ingewikkeld en kan Duitse vertrekbelasting triggeren. Vaak is het voordeliger om een nieuwe onderneming op te richten en activiteiten geleidelijk over te hevelen. Laat dit vooraf goed checken.

Met welke verborgen kosten moet ik rekening houden?

Niet alleen belasting: ook advocaten- en notariskosten (10.000-15.000€), lokale boekhouding (6.000-12.000€ per jaar), kantoor (12.000-30.000€ per jaar), personeel (20.000-50.000€ per jaar) en compliance (5.000-10.000€ per jaar) tellen mee.

Werkt dit ook na de Brexit nog?

Ja, beide regimes zijn onafhankelijk van de Brexit. U profiteert zelfs, want Britse alternatieven (zoals Gibraltar) zijn minder aantrekkelijk geworden. Als EU-locaties bieden de Canaren en Madeira zelfs extra voordelen.

Moet ik persoonlijk op het eiland wonen?

Niet per se, maar u of een bestuurder moet regelmatig ter plaatse zijn. Vuistregel: minstens eens per kwartaal meerdere dagen. Veel cliënten combineren dit met workations of vakanties.

Hoe veilig zijn de regimes op de lange termijn?

Beide lopen officieel tot 2027 maar worden naar verwachting verlengd. De EU-Commissie heeft al aangegeven dat speciale zones voor randgebieden voor steun in aanmerking blijven komen. Plan desondanks alternatieven voor het geval de eisen strenger worden.