Inhoudsopgave
- Waarom Oostenrijkse ondernemers überhaupt emigreren
- Zwitserland: De voor de hand liggende klassieker voor Oostenrijkse ondernemers
- Cyprus: De EU-insidertip met mediterrane flair
- Oostenrijk geoptimaliseerd: Moderne alternatieven in eigen land
- De rechtstreekse vergelijking: Belastingen, kosten en levenskwaliteit
- Welk land past bij welk type ondernemer?
- Praktische stappen: Zo pakt u emigratie strategisch aan
- Veelgestelde vragen over bedrijfs-emigratie
Vorige week belde Thomas uit Wenen me op. Succesvolle onlineondernemer, drie winstgevende bedrijven én gefrustreerd door zijn belastingdruk. Richard, zei hij, ik betaal bijna 50% belasting. Dat kan toch niet normaal zijn!
En dat ís het ook niet.
En nu komt het: Thomas is geen uitzondering. Elke dag spreek ik Oostenrijkse ondernemers die precies hetzelfde doormaken. Ze houden van hun land – maar de fiscale last zit hen dwars.
Daarom stel ik vandaag de hamvraag: Waar kunt u als Oostenrijkse ondernemer écht optimaal wonen en werken?
Laten we eerlijk zijn: De laagste belasting is niets waard als het leven ellendig is. Daarom bekijken we vandaag drie realistische opties – met alles wat erbij hoort.
Klaar voor een eerlijke analyse? Laten we samen uw beste keuze ontdekken.
Uw RMS
Waarom Oostenrijkse ondernemers überhaupt emigreren
Voordat ik op de details van de verschillende landen in ga, wil ik graag een veelvoorkomend misverstand uit de wereld helpen:
Het gaat niet alleen om belasting.
Uiteraard is de belastingdruk in Oostenrijk fors. Volgens de Wirtschaftskammer Österreich betaalt een ondernemer al gauw tussen de 42% en 50% van zijn winst aan de staat. Dat doet pijn – zeker als u ziet wat elders mogelijk is.
De Oostenrijkse belastingdruk in detail
Laten we de feiten bekijken. Als Oostenrijkse ondernemer krijgt u met de volgende tarieven te maken:
- Vennootschapsbelasting: 25% op de winst
- Inkomstenbelasting: Tot 50% (vanaf €90.000 jaarinkomen)
- Sociale bijdragen: Ongeveer 28% voor zelfstandigen
- BTW: 20% standaard, 10% gereduceerd
Dat betekent: bij een winst van €100.000 houdt u vaak maar €50.000 of zelfs minder over. En als u personeel heeft, komen daar nog forse personeelslasten bij.
Maar er zijn meer redenen
Wat mijn cliënten vooral frustreert:
- Bureaucratie: Eindeloze formulieren en ingewikkelde procedures
- Regulering: Strenge eisen voor veel businessmodellen
- Mentaliteit: Zo doen we het hier nu eenmaal remt innovatie af
- Kosten: Hoge lonen en huurprijzen drukken de winstmarges
Toch: Oostenrijk heeft óók voordelen. De infrastructuur is uitstekend, het sociale systeem werkt, en de levenskwaliteit is hoog. U moet dus niet halsoverkop vertrekken.
Maar denkt u aan alternatieven? Laten we dan nu de drie beste opties bekijken.
Zwitserland: De voor de hand liggende klassieker voor Oostenrijkse ondernemers
Zwitserland is de klassieke emigratiebestemming: cultureel dichtbij, geografisch handig, economisch sterk. Maar is dit land echt zo aantrekkelijk als iedereen zegt?
Fiscale voordelen van Zwitserland
Hier wordt het interessant. Zwitserland heeft een federaal belastingsysteem. Dat betekent: per kanton betaalt u verschillend. Er zijn bovendien diverse belastingregelingen voor buitenlanders.
Kanton | Vennootschapsbelasting | Inkomstenbelasting (ca.) | Bijzonderheden |
---|---|---|---|
Zug | 11,85% | 22-28% | Zeer ondernemersvriendelijk |
Schwyz | 12,32% | 22-30% | Lage kosten van levensonderhoud |
Zürich | 19,56% | 30-40% | Internationale sfeer |
Genève | 24,16% | 35-45% | Hoge kosten van levensonderhoud |
M.a.w.: In Zug betaalt u aanzienlijk minder dan in Oostenrijk. Maar let op – de kosten van levensonderhoud zijn hoger.
De realiteit van het Zwitserse dagelijks leven
Ik ben openhartig: Zwitserland is duur. Héél duur. Een eenvoudige lunch kost 25-30 frank. Een driekamerflat in Zug? Minstens 2.500 frank per maand.
Wat krijgt u ervoor terug?
- Politieke stabiliteit: Zwitserland is een baken van zekerheid
- Infrastructuur: Alles werkt vlekkeloos
- Rechtszekerheid: Contracten worden nageleefd
- Internationale connecties: Veel wereldconcerns zijn hier gevestigd
Verblijfs- en werkvergunning
Als EU-burger hebt u een streepje voor. Toch is immigreren niet vanzelfsprekend. U heeft nodig:
- Aantoonbare financiële middelen: Minimaal 100.000 frank
- Businessplan: Gedetailleerde beschrijving van uw activiteiten
- Lokale woning: Geen woonadres, geen vergunning
- Taalvaardigheid: Per kanton: Duits, Frans of Italiaans
Bovendien: Zwitsers zijn beleefd, maar gereserveerd. Integratie duurt langer dan elders.
Voor wie Zwitserland werkt
Zwitserland is ideaal als u:
- Hoge opbrengsten behaalt (minstens €500.000 jaaromzet)
- Waarde hecht aan stabiliteit en veiligheid
- Graag in de bergen bent
- Internationaal zakendoet
- Bereid bent de hogere kosten van levensonderhoud te accepteren
Let wel: rekent u krap, dan kan Zwitserland duurder uitvallen dan Oostenrijk. Maak uw berekening zorgvuldig.
Cyprus: De EU-insidertip met mediterrane flair
Cyprus verrast velen. Dit eiland in de Middellandse Zee is niet alleen een vakantiebestemming, maar ook een serieuze vestigingsplaats voor bedrijven – met alle EU-voordelen.
De fiscale voordelen van Cyprus in één oogopslag
Nu wordt het even écht interessant. Cyprus biedt een van de laagste vennootschapsbelastingen van de EU:
Belastingsoort | Tarief | Bijzonderheden |
---|---|---|
Vennootschapsbelasting | 12,5% | Een van de laagste van de EU |
Inkomstenbelasting | 0-35% | Vrijstelling tot €19.500 |
Vermogenswinstbelasting | 0% | Bij verkoop van aandelen |
Dividendbelasting | 0% | Voor in Cyprus gevestigde bedrijven |
M.a.w.: Als Cypriotisch ondernemer betaalt u maximaal 12,5% vennootschapsbelasting. Dividenden zijn belastingvrij. Dat is een enorm verschil met Oostenrijk.
Het Non-Dom-programma voor ondernemers
Cyprus heeft een speciaal programma voor buitenlandse ondernemers: de Non-Domiciled Status. Daarmee betaalt u 17 jaar lang geen belasting op buitenlandse vermogensinkomsten en dividenden.
De voorwaarden zijn eenvoudig:
- Minstens 60 dagen per jaar op Cyprus verblijven
- Geen andere fiscale woonplaats hebben
Bovendien is Cyprus EU-lid. Dat betekent: geen gedoe met dubbele belastingverdragen en verplichtingen volgens EU-regels.
Leven en werken op Cyprus
Vergeet het cliché van het strandparadijs. Cyprus is uitgegroeid tot een moderne economische hotspot. Vooral Nicosia en Limassol bieden:
- Moderne infrastructuur: Snel internet, goede verbindingen
- Internationale community: Veel andere Europese ondernemers
- Engels als zakentaal: De koloniale geschiedenis loont zich nu
- Hele jaar door warm klimaat: Meer dan 300 zonnige dagen per jaar
De kosten van levensonderhoud liggen beduidend lager dan in Zwitserland of Oostenrijk. Een mooie driekamerflat vindt u al vanaf €800-1.200 per maand.
De mindere kanten van Cyprus
Laten we open zijn: niet alles is perfect. De uitdagingen:
- Beperkte infrastructuur: Geen treinen, weinig directe vluchten
- Kleinschalige economie: Minder lokale zakelijke kansen
- Politieke splitsing: Alleen het zuiden hoort bij de EU
- Zomerhitte: Juli/augustus kan haast ondraaglijk zijn
- Isolatie: U bent ver van alles verwijderd
Cyprus is ideaal voor digitale ondernemers
Cyprus werkt vooral goed als u:
- Een online business heeft
- Internationale klanten bedient
- Van warm weer houdt
- EU-rechtszekerheid zoekt
- Lage belasting vooropstelt
Voor traditionele industriebedrijven is Cyprus minder geschikt. Maar advies, software, e-commerce of online marketing? Ideaal.
Oostenrijk geoptimaliseerd: Moderne alternatieven in eigen land
Voor u vertrekt, moeten we eerlijk zijn over de mogelijkheden in Oostenrijk. Soms is optimaliseren in eigen land de beste route.
Oostenrijkse belastingoptimalisatie voor ondernemers
Oostenrijk biedt meer speelruimte dan velen denken. De belangrijkste instrumenten:
- Privaatstichting: Voor grotere vermogens vanaf één miljoen euro
- Holdingstructuren: Fiscale optimalisatie binnen de groep
- Onderzoeksbonus: 14% van uw R&D-kosten terug
- Groepsbelasting: Verliescompensatie tussen ondernemingen
- Startersregelingen: Gereduceerde tarieven in de eerste jaren
Daarnaast zijn er regionale subsidies. Karinthië, Salzburg en Tirol bieden speciale programma’s voor starters.
Nieuwe kansen door digitalisering
Corona heeft veel veranderd. Remote work is de norm. Dat opent nieuwe deuren:
- Wonen in goedkopere deelstaten: Burgenland in plaats van Wenen
- Internationale klanten: Zonder fysieke aanwezigheid
- Digitale boekhouding: Minder werk, meer transparantie
- Cloudsystemen: Werken waar u wilt
Dat betekent: u profiteert van Oostenrijk, zonder alle nadelen te hoeven slikken.
Waarom Oostenrijk toch logisch blijft
Onderschat de voordelen van thuis niet:
Voordeel | Wat u eraan heeft als ondernemer |
---|---|
Sociaal netwerk | Familie, vrienden, zakelijke contacten |
Taalbarrières | Geen misverstanden bij belangrijke onderhandelingen |
Rechtszekerheid | U kent het systeem en de regels |
EU-interne markt | 450 miljoen klanten zonder douane |
Onderwijssysteem | Gekwalificeerd personeel voorhanden |
Moderne fiscale planning zonder emigratie
Veel van mijn cliënten optimaliseren succesvol zonder te verhuizen. De aanpak:
- Businessmodel analyseren: Waar ontstaan de winsten écht?
- Structuur optimaliseren: Holding, bedrijfskosten, voorzieningen
- Timing verbeteren: Winst en verlies slim spreiden
- Subsidies benutten: Alles wat beschikbaar is gebruiken
- Internationaal: Deelactiviteiten over de grens brengen
Resultaat: vaak bespaart u 20-30% belasting zonder te verhuizen.
De rechtstreekse vergelijking: Belastingen, kosten en levenskwaliteit
Nu gaat het om de praktijk. Ik vergelijk de drie opties op de belangrijkste criteria. U ziet in één oogopslag waar wat mogelijk is.
Belastingdruk in vergelijking
Neem een Oostenrijkse ondernemer met €200.000 jaarwinst. Dit is de belastingdruk:
Land/regio | Vennootschapsbelasting | Persoonlijke belasting | Totaal | Nettobedrag |
---|---|---|---|---|
Oostenrijk | €50.000 (25%) | €52.500 (35%) | €102.500 | €97.500 |
Zwitserland (Zug) | €23.700 (11,85%) | €40.000 (22%) | €63.700 | €136.300 |
Cyprus | €25.000 (12,5%) | €25.000 (15%) | €50.000 | €150.000 |
Oostenrijk geoptimaliseerd | €35.000 (17,5%) | €35.000 (25%) | €70.000 | €130.000 |
Dus: Cyprus biedt het hoogste nettovoordeel. Maar pas op – dit zijn alleen de belastingen. De totale kosten zijn een ander verhaal.
Kosten van levensonderhoud in detail
Wat kost leven écht? Hier de maandelijkse uitgaven voor een comfortabele levensstijl:
Post | Oostenrijk | Zwitserland | Cyprus |
---|---|---|---|
Woning (3 kamers) | €1.500 | €3.000 | €1.000 |
Auto/vervoer | €800 | €1.200 | €600 |
Restaurants/Uitgaan | €600 | €1.000 | €400 |
Boodschappen | €500 | €800 | €350 |
Verzekeringen | €400 | €600 | €200 |
Totaal | €3.800 | €6.600 | €2.550 |
Reiskosten komen daar nog bij. Een vlucht van Cyprus naar Wenen kost €200-400 – dat telt snel op.
Zakelijk klimaat en netwerken
Voor ondernemers is het zakelijke ecosysteem doorslaggevend. Wat is de praktijk?
- Oostenrijk: Stevige netwerken, maar behoudende mentaliteit
- Zwitserland: Internationale oriëntatie, maar hoge instapdrempel
- Cyprus: Groeiende expat-community, maar beperkte lokale markt
Mijn tip: Begin hybride. Ervaar het andere land voordat u alle schepen achter u verbrandt.
Juridische en praktische aspecten
Wat vaak vergeten wordt: de praktische hobbels bij verhuizen.
Aspect | Zwitserland | Cyprus | Inspanning |
---|---|---|---|
Verblijfsvergunning | Complex | Gemakkelijk (EU) | Middel/laag |
Bankrekening openen | Moeilijk | Probleemloos | Hoog/laag |
Bedrijf starten | Bureaucratisch | Snel | Hoog/laag |
Fiscaal advies | Duur | Voordelig | Hoog/laag |
Conclusie: Cyprus is praktisch eenvoudiger, Zwitserland is juridisch ingewikkelder.
Welk land past bij welk type ondernemer?
Na meer dan 15 jaar adviseren zie ik duidelijke patronen. Niet elke oplossing past bij ieder type ondernemer. Dit is mijn ervaring.
De familieondernemer
Profiel: Getrouwd, kinderen, lokaal geworteld
Beste optie: Oostenrijk geoptimaliseerd
Waarom? Familie en sociale omgeving wegen zwaarder dan maximale belastingbesparing. De scholen zijn goed en u hoeft niet steeds te reizen.
De aanpak:
- Holdingstructuur opzetten
- Bedrijfskosten optimaliseren
- Subsidies maximaal benutten
- Eventueel deels internationaal uitbreiden
Resultaat: 20-30% belastingbesparing zonder te verhuizen.
De digitale nomade
Profiel: Online business, flexibel, weinig lokale binding
Beste optie: Cyprus
Ideale combinatie van lage belasting, EU-rechtszekerheid en lekker weer. Het Non-Dom-programma is de droom voor digitale ondernemers.
De pluspunten:
- 12,5% vennootschapsbelasting
- Geen vermogenswinstbelasting
- Engels als voertaal
- Lage kosten van levensonderhoud
- Goede internetinfrastructuur
De grote investeerder
Profiel: Vermogen boven twee miljoen euro, internationaal actief
Beste optie: Zwitserland
Bij grote bedragen vallen de hoge kosten in het niet. Daarvoor krijgt u ultieme stabiliteit en discretie.
Speciaal interessant:
- Mogelijkheid tot lump-sum-taxatie
- Politieke stabiliteit
- Uitstekende private banken
- Internationaal netwerk
- Hoge rechtszekerheid
De traditionele mkb’er
Profiel: Productiebedrijf, lokale klanten, medewerkers ter plaatse
Beste optie: Oostenrijk met internationale component
Volledige verhuizing is niet logisch. Maar onderdelen (IP-holding, sales) kunnen worden geoptimaliseerd.
De hybride aanpak:
- Productie blijft in Oostenrijk
- Intellectual property naar Cyprus
- Sales via Zwitserse dochter
- Holdingstructuur als coördinatie
De start-up founder
Profiel: Innovatie, groei, internationale ambities
Beste optie: Flexibel model
Start-ups hebben flexibiliteit nodig. Start in Oostenrijk, gebruik de subsidies en optimaliseer later uw structuur.
Het stappenplan:
- Fase 1: Start in Oostenrijk met volle subsidie
- Fase 2: Bij €500.000 omzet structuur herzien
- Fase 3: Vanaf €2 miljoen internationaliseren
Mijn persoonlijke tip
Welk type u ook bent: begin niet met belasting, maar met uw levensvisie.
Vraag uzelf:
- Waar wil ik over 10 jaar wonen?
- Wat is écht belangrijk voor mij?
- Hoeveel complexiteit kan ik aan?
- Welke risico’s wil ik nemen?
Pas dán komt het fiscale plaatje aan bod.
Praktische stappen: Zo pakt u emigratie strategisch aan
Theorie is mooi, maar hoe werkt het in de praktijk? Dit is uw stappenplan voor elke optie.
Het Zwitserland-traject: stap voor stap
Fase 1: Voorbereiding (3-6 maanden)
- Kanton kiezen: Vergelijk Zug, Schwyz of Zürich
- Financieel bewijs leveren: Minimaal 100.000 CHF aantonen
- Businessplan opstellen: Gedetailleerde activiteitenbeschrijving
- Juridisch advies inwinnen: Zwitserse advocaat ondernemingsrecht
- Woning zoeken: Geen adres, geen vergunning
Fase 2: Aanmelding (1-3 maanden)
- Verblijfsvergunning aanvragen: B-vergunning voor EU-burgers
- Bedrijf oprichten: GmbH of AG, afhankelijk van situatie
- Bankrekening openen: Bij Zwitserse bank voor zakelijke activiteiten
- Aangifte bij belastingdienst: Kantonale fiscus
- Sociale zekerheid: AHV-aanmelding verplicht
Fase 3: Optimalisatie (continu)
- Fiscale planning met lokale adviseur
- Netwerk uitbouwen
- Mogelijkheid lump-sum-taxatie onderzoeken
- Internationale structuren inrichten
Het Cyprus-pad: praktische realisatie
Fase 1: Oprichting (1-2 maanden)
- Bedrijf oprichten: Limited Company kan online
- Bankrekening openen: Eenvoudig met bedrijfsdocumenten
- Non-dom-status aanvragen: Bij de fiscus in Nicosia
- Woning huren: Bij voorkeur Limassol of Nicosia
- Fiscale adviseur vinden: Duitstaligen beschikbaar
Fase 2: Residentie vestigen (3-6 maanden)
- 60-dagen-regel volgen: Verblijf documenteren
- Oostenrijkse fiscale woonplaats afmelden: Uitschrijven bij de belastingdienst
- Zakelijke activiteiten starten: Substantie in Cyprus opbouwen
- Lokale infrastructuur: Kantoor, internet, diensten
- Bankieren optimaliseren: Internationale bankcontacten
Fase 3: Lange termijn planning
- IP-holdingstructuren overwegen
- EU-brede expansie voorbereiden
- Extension van non-dom-status plannen
- Exit-strategieën vastleggen
De Oostenrijk-optimaliseringsroute
Directe acties (1 maand)
- Van fiscalist wisselen: Zoek een proactieve adviseur
- Alle bedrijfskosten nalopen: Maximaal benutten
- Subsidies aanvragen: AWS, FFG, regionale programma’s
- Boekhouding optimaliseren: Digitale oplossingen gebruiken
Middellangetermijnstructuur (3-6 maanden)
- Holding overwegen: Indien zinvol implementeren
- Internationale component: Deelactiviteiten verplaatsen
- Investeringen naar voren halen: Afschrijvingen benutten
- Oudedagsvoorziening optimaliseren: Fiscale voordelen benutten
Veelgemaakte fouten vermijden
Uit 15 jaar ervaring: deze fouten kosten tijd en geld.
- Overhaast beslissen: Neem minstens 6 maanden de tijd
- Alleen op belasting focussen: Kijk naar de totale kosten
- Substantie vergeten: Zonder echte activiteit wordt het riskant
- Familie negeren: Partner en kinderen motiveren is essentieel
- Geen exit-strategie: Wat als de wet verandert?
- Juridische risico’s onderschatten: Let op CRS, EU-regelgeving
Mijn timingtip
Wanneer is het juiste moment?
- Zwitserland: Eind van het jaar (boekjaar = kalenderjaar)
- Cyprus: Begin van het jaar (makkelijker plannen)
- Oostenrijk-optimalisatie: Meteen starten (geen wachttijd)
Belangrijker dan timing: goede voorbereiding. Liever zes maanden langer plannen dan later dure fouten herstellen.
Veelgestelde vragen over bedrijfs-emigratie
Kan ik als Oostenrijkse ondernemer zomaar naar Cyprus emigreren?
Als EU-burger mag u zich in principe in Cyprus vestigen. Voor de non-dom-status moet u echter bewijzen dat u minstens 60 dagen per jaar op Cyprus verblijft en geen andere fiscale woonplaats heeft.
Hoe hoog zijn de kosten van levensonderhoud in Zwitserland echt?
De kosten van levensonderhoud in Zwitserland liggen zo’n 40-60% hoger dan in Oostenrijk. Een driekamerflat in Zug kost minimaal 2.500 CHF per maand, een eenvoudige lunch 25-30 CHF. Reken op maandelijkse uitgaven van 6.000-8.000 CHF voor een luxe levensstijl – meer dan wat u bij lage inkomens aan belasting bespaart.
Welke substantie moet ik in het buitenland creëren?
Substantie betekent: daadwerkelijke bedrijfsactiviteiten ter plaatse. Denk aan een kantoor (mag gehuurd zijn), lokale medewerkers of eigen aanwezigheid, bedrijfsbeslissingen ter plekke en bewijs van verblijf. Brievenbusfirma’s zonder echte substantie zijn sinds de EU-anti-belastingontwijkingsrichtlijnen niet meer toegestaan en kunnen leiden tot naheffingen.
Wat gebeurt er met mijn Oostenrijkse sociale verzekering?
Bij emigratie naar Zwitserland: u moet zich aansluiten bij het Zwitserse sociale systeem (AHV). Cyprus: als EU-burger zijn uw rechten overdraagbaar en kunt u kiezen. In beide gevallen is het verstandig vooraf de gevolgen voor uw pensioen te laten uitzoeken.
Hoe reageert de Oostenrijkse fiscus op emigratie?
De fiscus controleert streng of de emigratie serieus is of slechts op papier. Belangrijk: correcte afmelding, bewijs van uw nieuwe fiscale woonplaats en daadwerkelijke substantie in het bestemmingsland. Bij grotere participaties kan een vertrekbelasting gelden. Laat u vooraf adviseren om problemen te voorkomen.
Kan ik vanuit Oostenrijk optimaliseren zonder te emigreren?
Ja, zeker. Veel van mijn cliënten besparen 20-30% belasting via holdingstructuren, geoptimaliseerde bedrijfskosten, subsidiegebruik en slimme winstverdeling. Gecombineerd met internationale componenten (IP-holding op Cyprus, sales via Zwitserland) zijn grote optimalisaties mogelijk – zonder verhuizing.
Welke risico’s zijn er bij internationale belastingstructuren?
De grootste risico’s zijn: wetswijzigingen in het buitenland, strengere substantie-eisen, CRS-gegevensuitwisseling tussen landen, en mogelijke naheffing bij fouten. Ook EU-regels kunnen veranderen. Zorg altijd voor een exit-strategie en laat uw structuur regelmatig toetsen.
Hoe lang duurt het om een emigratie te realiseren?
Zwitserland: 6-12 maanden voor volledige implementatie wegens grondige controles. Cyprus: 2-4 maanden, want het proces is eenvoudiger. Oostenrijk-optimalisatie: 1-3 maanden afhankelijk van de complexiteit. Neem altijd extra tijd en werk niet onder tijdsdruk.
Wat kost professionele begeleiding?
Zwitserland-traject: €15.000-25.000 voor advies en oprichting. Cyprus-aanpak: €8.000-15.000 inclusief oprichting én non-dom-aanvraag. Oostenrijk-optimalisatie: €3.000-8.000 afhankelijk van het traject. Investeer in goed advies – de kosten zijn vaak binnen een jaar terugverdiend dankzij belastingbesparing.
Kan ik mijn structuur later weer aanpassen?
Ja, dat kan, maar brengt altijd kosten en moeite met zich mee. Bouw dus altijd flexibel op. Holdings zijn eenvoudiger aan te passen dan werkmaatschappijen. Bij emigratie: altijd een exit-strategie klaar hebben voor als uw persoonlijke of de wettelijke situatie verandert.
Hoe vind ik de juiste fiscalist in het buitenland?
Zoek adviseurs met ervaring in internationale structuren en Duitstalige klanten. Referenties zijn belangrijk. In Cyprus zijn er veel Duitssprekende adviseurs; in Zwitserland is lokale expertise cruciaal. Kies geen adviseur met “one size fits all” – goede begeleiding is altijd individueel.