Spaanse Costa del Sol vs. Portugese Algarve vs. Limassol op Cyprus: Vastgoed-hotspots voor Duitse gepensioneerden – levenskwaliteit en belastingen gecombineerd

Als belastingmentor zie ik dagelijks hetzelfde scenario:

Duitse gepensioneerden zitten tegenover mij en vragen: Richard, waar kan ik in het zuiden wonen en toch belasting besparen?

En nu komt het:

De meesten letten alleen op zon en zee. Daarbij vergeten ze de belangrijkste factoren voor een zorgeloze oude dag in het buitenland.

Dat is een dure fout.

Laten we eerlijk zijn: Wat heb je aan het mooiste vakantiehuis, als straks de Duitse Belastingdienst aanklopt? Of je in geval van ziekte voor een gesloten deur staat?

Daarom neem ik u vandaag mee in een eerlijke analyse van de drie top-hotspots voor Duitse gepensioneerden. Niet als theoretisch adviseur, maar als iemand die deze structuren dagelijks opzet en de valkuilen kent.

Wij bekijken:

• Het Spaanse Costa del Sol met zijn gevestigde Duitse gemeenschap
• De Portugese Algarve en het aantrekkelijke NHR-programma
• Limassol op Cyprus als EU-insidertip met belastingvoordelen

Het gaat hierbij niet alleen om de laagste belastingen. Het gaat om de juiste balans tussen levenskwaliteit, juridische zekerheid en fiscale optimalisatie.

Klaar voor een eerlijke vergelijking?

Uw RMS

Costa del Sol onroerend goed voor Duitse gepensioneerden: belastingen en levenskwaliteit

Laten we beginnen met de klassieker. De Costa del Sol is al decennia lang de magneet voor Duitse gepensioneerden. Maar is het ook fiscaal interessant?

Fiscaal plaatje voor Duitse gepensioneerden in Spanje

Hier de feiten zonder opsmuk:

Als fiscaal inwoner van Spanje betaalt u over uw Duitse pensioen Spaanse inkomstenbelasting. Dat betekent tarieven tussen de 19% en 47% – afhankelijk van de hoogte van het pensioen.

Maar wacht even.

Er is een doorslaggevend voordeel: Het dubbelbelastingverdrag tussen Duitsland en Spanje. Hierdoor wordt de reeds in Duitsland betaalde belasting verrekend. In veel gevallen betaalt u per saldo zelfs minder dan in Duitsland.

Een praktijkvoorbeeld uit mijn advies:

Echtpaar M. uit München met €3.200 pensioen per maand. In Duitsland: circa 14% belastingdruk. In Spanje: circa 11% na verrekening met Duitse belasting.

Dat is ongeveer €1.150 belastingvoordeel per jaar. Niet spectaculair, maar wel merkbaar.

Vastgoedmarkt Costa del Sol: prijzen en trends 2025

De vastgoedprijzen zijn gestabiliseerd na de coronaboom. Op dit moment betaalt u (situatie 2025):

Let op: De bijkomende kosten bij aankoop bedragen in Spanje circa 10-12% van de koopprijs. Houd daar rekening mee.

Voordelen van de Costa del Sol voor Duitse gepensioneerden

Waarom komen hier nog steeds zoveel Duitsers?

• Gevestigde infrastructuur: Duitse artsen, supermarkten, vakmensen
• Directe vluchten: Vanuit alle grote Duitse steden bereikbaar
• Zorgsysteem: In de hele EU erkend, betaalbare particuliere verzekeringen
• Klimaat: 320 zonnedagen per jaar, milde winters
• Juridische zekerheid: EU-wetgeving beschermt uw investering

Nadelen en uitdagingen

Laten we eerlijk blijven – er zijn ook schaduwkanten:

• Hoge kosten levensonderhoud: Vooral in toeristische gebieden
• Drukte: Zomers kan het chaotisch zijn
• Beperkte belastingvoordelen: Geen spectaculaire besparingen
• Taalbarrière: Voor overheidszaken is Spaans nodig

De Costa del Sol is dus een veilige, maar niet de goedkoopste optie.

Algarve Portugal: belastingvoordelen met het NHR-programma

Portugal heeft de afgelopen jaren flink terrein gewonnen. De reden? Het NHR-programma (Non-Habitual Resident). Maar let op – hier schuilen ook valkuilen.

Het NHR-programma: belastingvoordelen voor nieuwe residenten

Het NHR-programma is het troefkaartje van Portugal voor internationale gepensioneerden. De belangrijkste feiten:

Forfaitaire belasting van 10% op buitenlandse pensioenen gedurende 10 jaar. Dat is aanzienlijk minder dan in Duitsland of Spanje.

Maar – en dat is belangrijk – u moet aan bepaalde voorwaarden voldoen:

1. Fiscale residentie in Portugal (meer dan 183 dagen per jaar)
2. De afgelopen 5 jaar geen Portugese fiscale residentie
3. Aanvraag voor 31 maart van het volgende jaar

Een rekenvoorbeeld uit mijn praktijk:

Gepensioneerd echtpaar met €4.000 pensioen per maand:
– Duitsland: ca. €600 belasting/maand
– Portugal (NHR): ca. €400 belasting/maand
– Besparing: €2.400 per jaar

Dat is van een heel andere schaal dan Spanje.

Vastgoedmarkt Algarve: nog betaalbaar?

De Algarve kende een ware prijsboom. Toch is het er goedkoper dan aan de Costa del Sol:

Bijkomende kosten bij aankoop: 6-8% van de koopprijs. Dat is duidelijk voordeliger dan in Spanje.

Levenskwaliteit aan de Algarve

Portugal scoort vooral op de zachte factoren:

• Veiligheid: Een van de veiligste landen van Europa
• Vriendelijkheid: Portugezen staan bekend om hun gastvrijheid
• Zorgsysteem: Goede kwaliteit, betaalbare kosten
• Duitse gemeenschap: Groeit snel, maar blijft overzichtelijk

De keerzijde: uitdagingen in Portugal

Maar Portugal is niet perfect. Let op deze punten:

• NHR-wijzigingen: Het programma wordt regelmatig aangepast
• Bureaucratie: Portugese autoriteiten kunnen traag zijn
• Infrastructuur: Buiten de toeristengebieden beperkt
• Kwaliteit van vastgoed: Vaak renovatie nodig

Belangrijk: Het NHR-programma loopt na 10 jaar af. Daarna gelden de normale Portugese belastingtarieven tot wel 48%.

Conclusie: Portugal is tijdelijk aantrekkelijk.

Limassol Cyprus: EU-voordelen voor Duitse gepensioneerden met vastgoed

Cyprus is de insidertip onder de drie bestemmingen. Waarom? De combinatie van EU-lidmaatschap en aantrekkelijke belastingregels is uniek.

Fiscale regels op Cyprus voor pensioen: het EU-voordeel

Hier wordt het interessant. Cyprus heft onder bepaalde voorwaarden geen belasting op Duitse pensioenen.

Het werkt als volgt:

Duitse pensioenen kunnen op Cyprus belastingvrij zijn, voor zover ze volgens het dubbelbelastingverdrag niet in Duitsland belast worden én de bijbehorende regels worden gevolgd.

Bovendien zijn er vrijstellingen:

• €3.420 per jaar op pensioenen (situatie 2025)
• €19.500 algemene vrijstelling per jaar
• Extra €8.550 voor 65-plussers

Een concreet voorbeeld:

Duits pensioen: €2.800/maand (€33.600/jaar)
Duitse belasting: ca. €4.200
Cyprus: €0 extra belasting bij juiste structuur

Dat is feitelijk een belastingvrijstelling voor de meeste Duitse gepensioneerden.

Vastgoedmarkt Limassol: kwaliteit heeft zijn prijs

Limassol is duurder dan de andere twee plekken, maar levert ook hogere kwaliteit:

Bijkomende kosten: circa 8-10% van de koopprijs. Daar krijgt u meestal kant-en-klare, hoogwaardige woningen voor.

Voordelen van Limassol voor Duitse gepensioneerden

Waarom verhuizen steeds meer Duitsers naar Cyprus?

• EU-lidmaatschap: Volledige rechts- en bewegingsvrijheid
• Engelstalig: Makkelijk communiceren
• Moderne infrastructuur: Vooral in Limassol zeer goed ontwikkeld
• Internationale gemeenschap: Niet alleen Duitsers, zeer divers
• Zorgsysteem: Privéklinieken op Europees niveau
• Klimaat: 340 zonnige dagen, stabiele temperaturen

Uitdagingen op Cyprus

Ook Cyprus kent zijn valkuilen:

• Hoge kosten levensonderhoud: Door import vaak prijzig
• Beperkte grootte: Eilandgevoel mogelijk
• Complexe fiscale planning: Professioneel advies noodzakelijk
• Banksysteem: Sinds de financiële crisis voorzichtig

Non-Dom status: de expertentip

Voor vermogende gepensioneerden is er nog een extraatje: de Non-Dom-status op Cyprus.

Daardoor betaalt u 17 jaar geen belasting op kapitaalinkomsten en dividenden. Bij grote vermogens kan dit flink schelen.

Dat is vooral interessant bij een complexer vermogen.

Belastingvergelijking 2025: Waar Duitse gepensioneerden het meest besparen

Nu wordt het concreet. Ik laat u aan de hand van drie typische gevallen zien waar u het meeste fiscaal voordeel behaalt.

Scenario 1: Gemiddelde gepensioneerde (€2.500 pensioen per maand)

Bij een gemiddeld pensioen wint Cyprus met afstand.

Scenario 2: Bovenmodale gepensioneerde (€4.000 per maand)

Bij een hoger pensioen worden de voordelen van Portugal en Cyprus nog duidelijker.

Scenario 3: Vermogende gepensioneerde (€6.000 pensioen + kapitaal)

Dan ziet het plaatje er heel anders uit:

• Spanje: Volledige belasting op kapitaalinkomsten (19-23%)
• Portugal: NHR beschermt 10 jaar, daarna volle belasting
• Cyprus: Non-Dom status = 17 jaar geen belasting op kapitaalinkomsten

Met een vermogen boven €500.000 is Cyprus onovertroffen.

Belangrijk: dubbelbelastingverdragen

Een punt dat velen vergeten:

De meeste belastingvoordelen gelden alleen als u werkelijk resident bent in het buitenland. Dat betekent meestal:

• Meer dan 183 dagen per jaar ter plekke
• Verleggen van het persoonlijke levenscentrum
• Duitse fiscale residentie opgeven

Zonder deze stappen blijft u in Duitsland belastingplichtig – ongeacht waar uw woning staat.

Analyse vastgoedmarkt: prijzen en trends in alle drie hotspots

Als belastingmentor kijk ik niet alleen naar belastingen. Het vastgoed moet ook als investering werken.

Prijsontwikkeling 2020-2025: Corona-effecten

De drie markten hebben de coronaboom verschillend meegemaakt:

De Algarve laat de meeste dynamiek zien. Dit komt door het NHR-programma en de toenemende internationale belangstelling.

Bijkomende aankoopkosten vergeleken

Hierop valt vaak de beslissing:

Portugal kan voor starters aanzienlijk voordeliger zijn. Cyprus is bij luxe onroerend goed vaak het duurst.

Verhuurpotentieel: rendementen vergeleken

Veel gepensioneerden denken aan verhuur als extra inkomstenbron:

• Costa del Sol: 3-5% brutorendement, verzadigde markt
• Algarve: 4-6% brutorendement, stijgende vraag
• Limassol: 3-4% brutorendement, vooral internationale huurders

Belangrijk: In alle drie landen moet u huurinkomsten gewoon opgeven. Dit kan uw totale belastingdruk verhogen.

Financiering: waar lenen Duitsers het makkelijkst?

De financieringsopties verschillen aanzienlijk:

Spanje:

• Tot 70% financiering mogelijk voor buitenlanders
• Rentes: 3,5-4,5% (stand 2025)
• Groot bankaanbod

Portugal:

• Tot 80% met NHR-status
• Rentes: 4-5%
• Bureaucratisch proces

Cyprus:

• Tot 75% financiering mogelijk
• Rentes: 4-5,5%
• Vaak zekerheden in Duitsland gevraagd

Mijn tip: kijk ook bij Duitse banken met ervaring in het buitenland. Soms krijgt u daar betere voorwaarden.

Levenskwaliteit vergeleken: gezondheid, infrastructuur en cultuur

Belastingbesparing is belangrijk. Maar wat heeft u aan bespaard geld als de levenskwaliteit niet klopt?

Zorgsysteem: Waar krijgt u op leeftijd goede zorg?

Voor gepensioneerden is dit vaak doorslaggevend:

Spanje:

• EU-brede zorgverzekering erkend
• Goede publieke zorg, maar wachttijden
• Particuliere extra verzekering vanaf €50/maand
• Duitse artsen in alle toeristengebieden

Portugal:

• EU-zorgpas geldig
• Publieke systeem solide, maar overbelast
• Particuliere verzekering goedkoper dan in Duitsland
• Steeds meer Duitstalige artsen

Cyprus:

• EU-zorgverzekering erkend
• Privéklinieken van hoog niveau
• Publieke systeem functioneert, maar beperkt
• Veel artsen spreken Engels of Duits

Mijn indruk: Spanje biedt de beste zorg voor Duitsers, Cyprus de hoogste kwaliteit in de particuliere sector.

Duitse gemeenschap: Waar voelt u zich thuis?

Sociale contacten zijn op leeftijd belangrijker dan ooit:

Hecht u veel waarde aan de Duitse gemeenschap? Dan is de Costa del Sol onverslaanbaar.

Infrastructuur en mobiliteit

Op oudere leeftijd worden OV en toegankelijkheid belangrijker:

Costa del Sol:

• Uitstekende busverbindingen tussen steden
• Malaga Airport: directe vluchten naar Duitsland
• Snelwegen in goede staat
• Veel trottoirs niet rolstoelvriendelijk

Algarve:

• Beperkt openbaar vervoer
• Faro Airport goed verbonden
• Eigen auto vaak noodzakelijk
• Nieuwe wijken meestal rolstoelvriendelijk

Limassol:

• Zeer goede weginfrastructuur
• Larnaca/Paphos Airports beide bruikbaar
• Openbaar vervoer kan beter
• Moderne gebouwen meestal toegankelijk

Cultuur en vrijetijdsbesteding

Wat kunt u in uw vrije tijd ondernemen?

Spanje scoort met:

• Veelzijdig cultureel aanbod
• Traditionele feesten en markten
• Golfbanen in overvloed
• Uitmuntende gastronomie

Portugal biedt:

• Authentieke, minder toeristische cultuur
• Prachtige wandelroutes langs de kust
• Opkomende kunstscene
• Ontspannen sfeer

Cyprus overtuigt met:

• Duizenden jaren geschiedenis
• Internationale, kosmopolitische sfeer
• Watersport het hele jaar mogelijk
• Mengeling van Griekse, Turkse en Britse cultuur

Juridische valkuilen: Waar Duitse gepensioneerden beslist op moeten letten

Nu wordt het serieus. Het juridische deel kan het verschil maken tussen succes of mislukking van uw buitenlandse avontuur.

Belastingresidentie: dé sleutelfactor

Zonder correcte fiscale residentie is fiscale optimalisatie onmogelijk. Dat vergeten velen.

De 183-dagenregel kent u wellicht. Maar er is meer om op te letten:

• Levenscentrum: Waar zijn gezin, vermogen, belangen?
• Beschikbare woning: Een woning in Duitsland kan tot belastingplicht leiden
• Werkzaamheden: Zelfs kleine activiteiten kunnen meetellen
• Type verblijf: Vakantie telt anders dan permanent verblijf

Mijn tip: Registreer uw verblijven nauwkeurig. De Duitse fiscus controleert steeds scherper.

Emigratieheffing: het dure afscheid

Verlaat u Duitsland, dan kan dat duur uitpakken – zeker met (groter) vermogen:

De emigratieheffing geldt bij belangen van meer dan 1% in kapitaalvennootschappen of als uw aandelen meer dan €500.000 waard zijn.

Dat kan betekenen:

• Onmiddellijke belasting op alle stille reserves
• 26,375% belasting op fictieve verkoopwinsten
• Liquiditeitsproblemen door belasting zonder verkoop

Voorbeeld uit mijn praktijk:

Ondernemer met 30% in familie-GmbH (waarde: €2 miljoen). Verhuist naar Cyprus en betaalt €520.000 emigratiebelasting – zonder verkoop.

Er zijn wel structureringsmogelijkheden, maar dat moet vóór vertrek geregeld worden.

Erfbelasting: internationale complexiteit

Een vaak overgeslagen thema: Waar worden uw erfgenamen belast?

De regels zijn complex:

• Spanje: Hoge erfbelasting, maar vrijstellingen voor familieleden
• Portugal: Geen erfbelasting tussen partners en directe afstammelingen
• Cyprus: Geen erfbelasting (stand 2025)

Maar let op: Duits erfrecht kan toch gelden als:

• De erflater in de laatste 5 jaar in Duitsland woonde
• Vermogen in Duitsland is
• De erfgenamen in Duitsland wonen

Sociale zekerheid: EU-coördinatie begrijpen

Uw Duitse pensioen ontvangt u in alle drie landen. Maar let op details:

Zorgverzekering:

• EU-coördinatie werkt doorgaans
• Bij particuliere Duitse verzekering: premie blijft doorlopen
• Nieuwe verzekering in het land van verblijf kan voordeliger zijn

Zorgverzekering voor langdurige zorg:

• Duitse regeling geldt niet in het buitenland
• Extra particuliere verzekering vaak aan te raden
• Landen hebben eigen systemen

Vastgoedrecht: valkuilen bij aankoop

Ieder land heeft zijn eigen bijzonderheden rond vastgoed:

Spanje:

• Kadaster vaak onvolledig
• Bouwrechten kunnen knelpunten opleveren
• NIE-nummer voor aankoop nodig

Portugal:

• Energielabel sinds 2024 verplicht
• Let op verschil bouwgrond vs. rustiek grondstuk
• Fiscaal nummer (NIF) vereist

Cyprus:

• ‘Title Deeds’ soms niet aanwezig
• Verkoperhypotheek overdraagbaar
• Overdrachtsbelasting varieert sterk

Mijn dringende advies: Neem altijd een lokale advocaat in de arm voor aankoop.

Mijn belastingmentor-aanbeveling: Welke hotspot past bij u?

Na meer dan 1000 adviezen over dit thema kan ik u duidelijke aanbevelingen doen. Het hangt af van uw profiel.

Type 1: De veiligheidszoekende

Profiel: Rechtzekerheid is voor u belangrijker dan maximale belastingbesparing. U zoekt een gevestigde Duitse gemeenschap en bekende infrastructuur.

Aanbeveling: Costa del Sol, Spanje

Waarom?

• Beproefd systeem met meer dan 40 jaar Duitse aanwezigheid
• EU-recht geeft maximale zekerheid
• Matige, maar voorspelbare belastingvoordelen
• Beste infrastructuur voor Duitse gepensioneerden

Concreet beveel ik Fuengirola of Benalmádena aan. Goede balans tussen kosten en kwaliteit.

Type 2: De fiscaal geoptimaliseerde

Profiel: U heeft een gemiddeld tot hoog pensioen (vanaf €3.000/maand) en wilt duidelijk belasting besparen. U bent bereid om meer te plannen.

Aanbeveling: Algarve, Portugal

Waarom?

• NHR-programma biedt 10 jaar lang 10% vast tarief
• Nog relatief betaalbare huizenprijzen
• Snel groeiende Duitse gemeenschap
• Goede balans tussen kosten en fiscale voordelen

Concreet raad ik Lagos of Tavira aan. Authentiek Portugees, maar internationaal.

Type 3: De vermogende strateeg

Profiel: U beschikt over groter vermogen, kapitaalopbrengsten of complexe fiscale structuren. Maximale optimalisatie is uw doel.

Aanbeveling: Limassol, Cyprus

Waarom?

• Non-Dom status: 17 jaar geen belasting op kapitaalinkomen
• EU-lidmaatschap biedt rechtszekerheid
• Professionele omgeving voor vermogensbeheer
• Internationale, hoogopgeleide gemeenschap

Concreet beveel ik Germasogeia of Agios Tychonas aan. Rustig gelegen, maar dicht bij het centrum.

Mijn checklist voor de definitieve keuze

Voordat u beslist, check deze punten:

1. Totaal fiscaal plaatje: Niet alleen het pensioen, ook ander inkomen
2. Levensverwachting: Tijdelijk voordeel (NHR) vs. blijvende oplossing
3. Gezondheidszorg: Kunt u zich particuliere verzekering veroorloven?
4. Sociale integratie: Heeft u de Duitse gemeenschap nodig?
5. Taalbarrière: Hoe belangrijk is Duits/Engels voor u?
6. Financiële buffer: Heeft u reserve voor onvoorziene uitgaven?
7. Terugkeeroptie: Wat als u terug naar Duitsland moet?

De hybride aanpak: Mijn geheime tip

Voor cliënten met een ruimer budget adviseer ik soms een hybride aanpak:

Belastingresidentie in het voor u beste land, maar vastgoed in meerdere landen voor spreiding.

Voorbeeld:

• Hoofdverblijf op Cyprus (fiscale voordelen)
• Vakantiewoning in Spanje (Duitse gemeenschap)
• Kleine woning in Portugal (spreiding)

Dit werkt vanaf een budget van ca. €800.000 voor alle woningen samen.

Timing: Wanneer schakelt u over?

Politiek en belastingregels veranderen constant. Mijn advies:

Heeft u serieuze plannen, onderneem dan actie binnen 2-3 jaar. Waarom?

• NHR-programma Portugal wordt geregeld verscherpt
• EU-harmonisering van belastingen vordert
• Duitse fiscale regels voor emigratie worden strenger
• Vastgoedprijzen stijgen verder, al gaat het trager

Dat betekent niet dat u overhaast moet handelen. Maar plan concreet en neem doordachte beslissingen.

Als uw belastingmentor zeg ik: De beste tijd om te handelen was gisteren. De op één na beste tijd is vandaag.

Uw RMS

Veelgestelde vragen over pensioenwoningen in het buitenland

Moet ik mijn Duitse zorgverzekering opzeggen?

Nee, dat is niet per se nodig. Als EU-burger heeft u recht op medische zorg in alle EU-landen. Soms kan een lokale zorgverzekering goedkoper en passender zijn. Bij particuliere verzekering in Duitsland lopen de premies meestal gewoon door, ook als u in het buitenland woont. Controleer uw polisvoorwaarden goed.

Kan ik mijn Duits pensioen volledig in het buitenland ontvangen?

Ja, uw Duits pensioen wordt volledig uitbetaald in alle EU-landen. In landen buiten de EU kan er korting zijn, maar Spanje, Portugal en Cyprus zijn allemaal EU-lid. Uitbetaling gebeurt tegen de actuele wisselkoers, het valutarisico ligt bij u.

Hoelang duurt het voordat ik van belastingvoordeel kan profiteren?

Dat verschilt per land: In Spanje direct na fiscale residentie, in Portugal moet u NHR aanvragen (kan 6-12 maanden duren), op Cyprus profiteert u direct, maar u moet de Non-Dom status apart aanvragen. Let op: U moet in ieder geval eerst belastingresident zijn.

Wat gebeurt er met mijn vastgoed in Duitsland?

Duitse woningen blijven fiscaal in Duitsland belast. Huurinkomsten moet u nog steeds in Duitsland opgeven, ook als u in het buitenland woont. Bij verkoop is er speculatiebelasting als u het pand minder dan 10 jaar hebt (met uitzonderingen voor eigen gebruik).

Welke documenten heb ik nodig voor aankoop van een woning?

U heeft in elk geval nodig: geldig paspoort of ID, fiscaal nummer van het betreffende land, bewijs van inkomen/vermogen, en bij financiering een kredietwaardigheidsverklaring. In Spanje is ook een NIE-nummer nodig, in Portugal een NIF-nummer.

Kan ik de woning later aan mijn kinderen nalaten?

Ja, dat kan in alle drie landen. De erfbelasting verschilt wel: Spanje heeft hoge tarieven met familie-vrijstellingen, Portugal kent voor directe afstammelingen geen erfbelasting, Cyprus helemaal niet. Let op: Ook Duits erfrecht kan gelden. Laat dit vooraf controleren.

Hoe zit het met de taalbarrière?

Dat verschilt sterk: Aan de Costa del Sol spreken veel dienstverleners Duits, officiële zaken kunnen vaak ook in het Engels. In Portugal is Engels wijdverbreid, Duits minder. Op Cyprus is Engels tweede officiële taal, communicatie verloopt daar het makkelijkst. Voor complexe juridische zaken altijd een Duitstalige advocaat ter plaatse inschakelen.

Wat als ik wil terugkeren naar Duitsland?

Teruggaan kan altijd. U bent meteen weer belastingresident zodra u aan de eisen voldoet. Uw woning kunt u behouden en verhuren of verkopen. Bij de zorgverzekering kan wachttijd ontstaan als u zich opnieuw moet verzekeren. Houd voor noodgevallen een terugkeeroptie achter de hand.

Is deze stap ook zinvol bij lagere pensioenen?

Dat hangt van uw situatie af. Bij pensioenen onder €2.000 per maand zijn de fiscale voordelen vaak beperkt. De lagere kosten van levensonderhoud (vooral in Portugal) kunnen echter zwaar wegen. Bekijk alle factoren: belasting, levensonderhoud, zorgverzekering, sociale aspecten.

Welke rol speelt politieke stabiliteit?

Alle drie landen zijn stabiele EU-democratieën met solide rechtssystemen. Het risico op plotselinge wetswijzigingen is klein, maar nooit nul. Portugal heeft het NHR-programma al meermaals aangepast, Spanje overweegt belastingen voor buitenlanders, Cyprus is voorzichtiger na de financiële crisis. Diversificatie helpt – zet niet alles op één land.