Spaanse Sociedades Patrimoniales: Vermogensbeheer met 1% minimumbelasting – alternatief voor het klassieke family office

Onlangs vroeg een ondernemer uit München me: Richard, ik hoor steeds over family offices. Maar dat is toch alleen iets voor de superrijken, of?

Hier komt de verrassing:

Spanje heeft een slimme alternatieve constructie ontwikkeld, die aantrekkelijk wordt voor aanzienlijk kleinere vermogens. Het gaat om Sociedades Patrimoniales – vennootschappen voor vermogensbeheer met een bijzondere fiscale regeling.

Het mooiste? Een minimumtaks van slechts 1% over het beheerde vermogen.

Klinkt te mooi om waar te zijn? Dat dacht ik in het begin ook. Daarom heb ik het Spaanse systeem tot in detail onder de loep genomen, en deel ik vandaag mijn inzichten met u.

Spoiler: Het is niet voor iedereen geschikt. Maar voor de juiste doelgroep kan het werkelijk een volwaardig alternatief voor het klassieke family office zijn.

Laten we samen in de details duiken.

Wat zijn Sociedades Patrimoniales: Spanje’s unieke vermogensbeheerstructuur

Sociedades Patrimoniales zijn Spaanse kapitaalvennootschappen die enkel dienen voor het beheer van particulier vermogen. De naam zegt het al: Patrimonio betekent vermogen, Sociedad vennootschap.

Deze vennootschappen hebben een heel specifiek doel. Ze beheren en investeren het vermogen van hun aandeelhouders – en dat is alles.

De juridische classificatie in Spanje

Juridisch gezien zijn het standaard Spaanse kapitaalvennootschappen (Sociedad Anónima of Sociedad de Responsabilidad Limitada). Het verschil zit hem in hun bedrijfsdoel én de daaruit voortvloeiende fiscale behandeling.

Volgens het Spaanse belastingrecht worden vennootschappen als Sociedades Patrimoniales geclassificeerd als:

• Meer dan de helft van hun activa bestaat uit effecten, vastgoed of andere investeringen
• Zij geen operationele werkzaamheden uitvoeren
• De opbrengsten hoofdzakelijk uit kapitaalinkomsten komen

Dat betekent: Geen werknemers, geen producten, geen diensten. Puur en alleen vermogensbeheer.

Verschil met actieve vennootschappen

Hier wordt het belangrijk voor de praktijk. Een Sociedad Patrimonial mag geen operationele activiteiten uitoefenen. Zodra ze ondernemend actief wordt, verliest ze haar status en dus ook de fiscale voordelen.

Toegestane activiteiten zijn bijvoorbeeld:

• Aankoop en verkoop van aandelen
• Verhuur van vastgoed
• Rente-inkomsten uit obligaties
• Dividend uit deelnemingen

Niet toegestaan zijn:

• Handel in goederen
• Het aanbieden van diensten
• In dienst nemen van medewerkers (behalve minimaal voor administratie)
• Actief ondernemingsbestuur

De 1% minimumbelasting: Zo werkt de fiscale regeling

Nu naar de kern van de zaak. De 1%-minimumtaks maakt Sociedades Patrimoniales interessant voor internationaal vermogenden.

Hoe werkt de 1%-minimumtaks?

In principe zijn Sociedades Patrimoniales onderworpen aan het reguliere Spaanse vennootschapsbelastingtarief van 25%. Maar de wetgever heeft een minimumheffing ingevoerd.

Deze minimumbelasting bedraagt 1% van het nettovermogen van de vennootschap per 31 december van het betreffende fiscale jaar.

Een rekenvoorbeeld:

Bepalend is: De vennootschap betaalt óf 25% op haar daadwerkelijke winst, óf 1% over het nettovermogen – afhankelijk van welk bedrag hoger uitvalt.

Wanneer geldt de minimumtaks?

De minimumtaks geldt als de reguliere vennootschapsbelasting lager zou zijn dan 1% van het vermogen. Dat gebeurt typisch in onderstaande gevallen:

• Verliesjaren of lage opbrengsten
• Hoge afschrijvingen
• Herinvesteren van winsten
• Defensieve beleggingsstrategie met lage rendementen

Bij gemiddeld 4% rendement komt een normale belastingdruk uit op 1% (4% × 25% = 1%). De minimumheffing is dus vooral relevant bij een conservatief beleggingsprofiel.

Uitzonderingen op de minimumtaks

Niet alle Sociedades Patrimoniales vallen onder de 1%-regeling. Uitzonderingen gelden voor:

• Vennootschappen met minder dan 4 miljoen euro aan vermogen
• Nieuw opgerichte vennootschappen in de eerste twee jaar
• Vennootschappen in insolventie of liquidatie

Voor kleinere vermogens is deze structuur dus minder aantrekkelijk.

Sociedades Patrimoniales versus Family Office: De directe vergelijking

Nu wordt het interessant. Hoe verhouden Sociedades Patrimoniales zich tot klassieke family office-structuren?

Kosten in directe vergelijking

Het kostenvoordeel spreekt voor zich: Sociedades Patrimoniales zijn aanzienlijk goedkoper in oprichting en exploitatie.

Flexibiliteit en diensten

Hier scoren klassieke family offices. Zij bieden onder andere:

• Professioneel vermogensbeheer
• Opvolgingsplanning
• Fiscale optimalisatie over meerdere jurisdicties
• Lifestyle-diensten (concierge, private banking)
• Complexe structuren

Sociedades Patrimoniales zijn meer basic. Zij bieden:

• Eenvoudig vermogensbeheer
• Basis fiscale optimalisatie
• Juridische zekerheid binnen de EU
• Beperkte compliance-eisen

Geschikt per vermogensgrootte

Uit mijn ervaring zinvol bij deze vermogensdrempels:

• Onder 4 miljoen euro: Meestal niet interessant (geen minimumtaks maar relatief hoge kosten)
• 4-20 miljoen euro: Ideaal bereik voor Sociedades Patrimoniales
• 20-100 miljoen euro: Beide structuren mogelijk, afhankelijk van de wensen
• Boven 100 miljoen euro: Family Office meestal superieur

Vereisten voor Sociedades Patrimoniales in Spanje

Voor u aan deze structuur begint, moet u de randvoorwaarden goed bestuderen. Niet iedereen kan of moet een Sociedad Patrimonial oprichten.

Juridische basisvoorwaarden

Eerst de harde feiten. Voor de oprichting van een Spaanse kapitaalvennootschap heeft u nodig:

• Een Spaans zakelijk adres (huur of koop)
• Een Spaans fiscaal nummer (NIE)
• Minimumkapitaal van 3.006 € (SL) of 60.101 € (SA)
• Een Spaanse notaris voor de oprichting
• Inschrijving bij het Spaanse handelsregister

Klinkt bureaucratisch? Dat is het ook. Maar stukken eenvoudiger dan in Duitsland.

Fiscale voorwaarden

Voor de status van Sociedad Patrimonial moet aanvullend worden voldaan aan:

• Meer dan 50% van de activa bestaat uit financiële beleggingen
• Geen operationele werkzaamheden
• Hoofdzakelijk passieve inkomsten
• Degelijke boekhouding en jaarrekening

Kortom: U kunt niet zomaar een Spaanse BV oprichten en verwachten dat deze automatisch als Sociedad Patrimonial telt.

Persoonlijke vereisten

Praktisch gezien is bovendien handig als u:

• Voldoende Spaans spreekt of een betrouwbare adviseur heeft
• Bereid bent regelmatig aandacht te schenken aan Spaanse compliance
• Een lange beleggingshorizon heeft (minimaal 5-10 jaar)
• Basiskennis van Spaans fiscaal en vennootschapsrecht heeft

Overwegingen rondom woonplaats

Belangrijke vraag: Moet u in Spanje wonen?

Kort antwoord: Nee. De Sociedad Patrimonial is fiscaal gevestigd in Spanje, ongeacht waar u als aandeelhouder woont.

Houd wel rekening met de gevolgen voor uw eigen belastingpositie:

• Buitenlandse kapitaalopbrengsten kunnen in uw woonland belast zijn
• Dubbeltaxatieverdragen bieden soms uitkomst, maar niet altijd
• CRS-rapportageplicht zorgt voor transparantie

Praktische uitvoering: Kosten en oprichtingsproces

Theorie is mooi, maar hoe verloopt het oprichten van een Sociedad Patrimonial in de praktijk?

Stappenplan

1. Planning en advies (4-6 weken)
   • Fiscale analyse van uw situatie
   • Kiezen van rechtsvorm (SL of SA)
   • Voorbereiding van de documenten
2. NIE-aanvraag (2-4 weken)
   • Spaans fiscaal nummer aanvragen
   • Persoonlijk verschijnen of volmacht
3. Vennootschapsoprichting (4-8 weken)
   • Afspraak bij Spaanse notaris
   • Handelsregisterinschrijving
   • Bankrekening openen
4. Vermogensoverdracht (individueel)
   • Overhevelen van beleggingen
   • Fiscale waardering
   • Compliance-inrichting

Gedetailleerd kostenoverzicht

Deze kosten kunnen variëren afhankelijk van de complexiteit en gekozen dienstverlener.

Veelvoorkomende valkuilen bij oprichting

Uit mijn adviespraktijk herken ik typische fouten:

• Compliance onderschatten: Spaanse boekhouding is heel anders dan de Duitse
• Verkeerde vermogensstructuur: Niet alle bezittingen tellen als ‘passief’
• CRS-rapportages vergeten: Transparantie is verplicht
• Onvoldoende documentatie: Spaanse fiscus is gedetailleerd

Mijn advies: Schakel vanaf het begin adviseurs in die én Duits én Spaans recht kennen.

Voor wie zijn Sociedades Patrimoniales geschikt?

Na alle theorie de hamvraag: Is deze structuur iets voor u?

Het ideale profiel

Sociedades Patrimoniales zijn met name geschikt voor:

• Vermogenden met 4-20 miljoen euro: Ideaal qua kosten-batenverhouding
• Passieve beleggers: Buy-and-hold strategie, geen actieve activiteiten
• EU-fans: Wie waarde hecht aan juridische zekerheid in de EU
• Kostengevoeligen: Family Office te duur, maar toch behoefte aan optimalisatie
• Langetermijndenken: Belegging vanaf 5-10 jaar

Concreet: doelgroepen

In de praktijk zie ik deze profielen:

De vastgoedbelegger: Thomas (52) heeft over de jaren een portefeuille van commercieel vastgoed opgebouwd. Hij haalt goede huuropbrengsten maar wil de belastingdruk optimaliseren. Een Sociedad Patrimonial maakt fiscaal slim vastgoedbeheer mogelijk.

De ondernemer na exit: Sarah (45) heeft haar softwarebedrijf verkocht en wil haar opbrengst gediversifieerd beleggen. In plaats van een complex family office kiest zij voor een Sociedad Patrimonial voor haar ETF- en aandelenportefeuille.

De gepensioneerde met vooruitzicht: Klaus (62) bereidt zijn opvolging voor. Met een Sociedad Patrimonial kan hij zijn vermogen gestructureerd aan de volgende generatie overdragen – met fiscale voordelen.

Wanneer beter niet kiezen

Niet geschikt bij:

• Vermogen onder 4 miljoen euro: Kosten-batenverhouding klopt niet
• Actieve ondernemers: Wie actief onderneemt, verliest de status
• Liefhebbers van flexibiliteit: Spaanse compliance is bindend
• Kortetermijndenken: Bij minder dan 5 jaar loont het niet
• Complexe structuren: Multi-jurisdictionele opzet elders vaak beter

Alternatieve overwegingen

Overweeg voor uw beslissing ook deze alternatieven:

Risico’s en nadelen van Sociedades Patrimoniales

Nu het deel dat u liever niet hoort, maar beslist moet weten. Zoals bij elke structuur zijn er ook bij Sociedades Patrimoniales risico’s en nadelen.

Fiscale risico’s

Het grootste risico: Wijziging van de spelregels. De Spaanse politiek kan de 1%-taks op ieder moment aanpassen. Er wordt momenteel zelfs over verzwaringen gedebatteerd.

Verder nog fiscale uitdagingen:

• CRS-rapportages: Uw rekeningen worden doorgegeven aan uw woonland
• Dubbeltaxatie: Afhankelijk van woonland kunnen extra belastingen ontstaan
• Substantie-eisen: Spaanse fiscus controleert steeds strenger op echte economische aanwezigheid
• Compliance-last: Spaanse belastingaangifte is complex

Operationele restricties

De structuur is minder flexibel dan sommige alternatieven:

• Geen operationele activiteiten mogelijk
• Beperkte beleggingsmogelijkheden
• Vast aan Spaans recht
• Aanpassen van de structuur kost moeite

Praktische uitdagingen

In de praktijk kunt u tegen deze zaken aanlopen:

Taalbarrière: Alle documenten zijn in het Spaans. Vertalingen kosten tijd en geld.

Tijdsverschil: Spaanse administraties werken volgens Spaanse werktijden. Afspraken kunnen lastig zijn.

Culturele verschillen: Spaanse instanties werken anders dan Duitse. Geduld nodig!

Afhankelijkheid van adviseurs: Zonder lokale expertise komt u er niet uit.

Reputatierisico’s

Ook al is het legaal: Internationaal ligt vermogensverschuiving gevoelig. Invloed op:

• Zakenrelaties in Duitsland
• Bankrekeningen (strengere due diligence)
• Publieke perceptie (bij bekendheid)
• Politieke ontwikkelingen (EU-brede minimumbelasting in debat)

Exit-scenario’s

Wat gebeurt er als u de structuur wilt opheffen?

Moraal van het verhaal: Plan uw instap zorgvuldig maar vergeet de exit niet.

Ondanks de risico’s blijft de Sociedad Patrimonial voor de juiste doelgroep een interessante optie. Doorslaggevend is een eerlijke kosten-batenanalyse toegespitst op uw situatie.

Mijn conclusie over Sociedades Patrimoniales

Op basis van deze uitgebreide analyse mijn eerlijke oordeel:

Sociedades Patrimoniales zijn geen wondermiddel. Maar voor de juiste doelgroep zonder meer een aantrekkelijk alternatief voor dure family office-structuren.

De 1%-taks is fair en voorspelbaar. De kosten zijn overzichtelijk. En u blijft binnen de EU met alle juridische garanties.

Maar…

De structuur is niet voor iedereen geschikt. Onder 4 miljoen euro vermogen is het meestal de moeite niet waard. En wie operationele flexibiliteit zoekt, kan beter uitwijken.

Mijn advies: Laat uw individuele situatie beoordelen door specialisten. Een standaardadvies is niet mogelijk – de gevallen verschillen te veel.

Maar één ding kan ik verzekeren: Als u hiervoor kiest, heeft u een solide, EU-conforme structuur met voorspelbare kosten.

En dat is in onze complexe fiscale wereld al heel wat waard.

Vragen over uw situatie? Laten we in gesprek gaan.

Uw RMS