Sociedades Patrimoniales w Hiszpanii: zarządzanie majątkiem z minimalnym podatkiem 1% – alternatywa dla tradycyjnych family office

Niedawno przedsiębiorca z Monachium zapytał mnie: Richard, ciągle słyszę o Family Offices. Ale to chyba tylko dla superbogatych, prawda?

A oto niespodzianka:

Hiszpania opracowała elegancką alternatywę, która staje się ciekawa już przy znacznie mniejszym majątku. Mowa o Sociedades Patrimoniales – spółkach zarządzających majątkiem z wyjątkowymi przepisami podatkowymi.

Najlepsze w tym wszystkim? Minimalny podatek w wysokości zaledwie 1% od zarządzanego majątku.

Brzmi zbyt dobrze, by było prawdziwe? Też tak początkowo sądziłem. Dlatego dokładnie przeanalizowałem hiszpański system i dziś chcę podzielić się z Państwem moimi obserwacjami.

Spoiler: To rozwiązanie nie jest dla każdego. Dla odpowiedniej grupy może jednak stanowić realną alternatywę wobec klasycznych struktur Family Office.

Zanurzmy się razem w szczegóły.

Czym są Sociedades Patrimoniales: hiszpańska forma zarządzania majątkiem

Sociedades Patrimoniales to hiszpańskie spółki kapitałowe, których jedynym celem jest zarządzanie prywatnym majątkiem. Nazwa mówi sama za siebie: Patrimonio to majątek, Sociedad to spółka.

Spółki te mają bardzo konkretny cel. Zarządzają i inwestują majątek swoich udziałowców – tylko tyle i aż tyle.

Status prawny w Hiszpanii

Z prawnego punktu widzenia są to zwyczajne hiszpańskie spółki kapitałowe (Sociedad Anónima lub Sociedad de Responsabilidad Limitada). Różnica tkwi w charakterze działalności i związanym z nią opodatkowaniu.

Zgodnie z hiszpańskim prawem podatkowym spółka jest uznawana za Sociedades Patrimoniales, jeśli:

• Więcej niż połowa jej majątku to papiery wartościowe, nieruchomości lub inne inwestycje
• Nie prowadzi działalności operacyjnej
• Przychody pochodzą głównie z dochodów kapitałowych

Czyli: bez pracowników, bez produktów, bez usług. Wyłącznie zarządzanie aktywami.

Odcięcie od działalności operacyjnej

To ważne w praktyce. Sociedades Patrimoniales nie może prowadzić działalności operacyjnej. Gdy tylko zacznie prowadzić biznes, traci status i wynikające z niego korzyści podatkowe.

Przykłady dozwolonych działań:

• Kupno i sprzedaż akcji
• Wynajem nieruchomości
• Dochody z odsetek od obligacji
• Dywidendy z udziałów

Niedozwolone są:

• Handel towarami
• Świadczenie usług
• Zatrudnianie pracowników (poza minimum do obsługi administracyjnej)
• Aktywne zarządzanie przedsiębiorstwem

Zasada minimalnego podatku 1%: tak działa opodatkowanie

Przechodzimy do sedna. Minimalny podatek w wysokości 1% sprawia, że Sociedades Patrimoniales są atrakcyjne dla międzynarodowych posiadaczy majątku.

Jak działa minimalny podatek 1%

Hiszpania zasadniczo opodatkowuje Sociedades Patrimoniales standardową stawką CIT 25%. Jednak ustawodawca wprowadził minimalny poziom opodatkowania.

Minimalny podatek to 1% od wartości netto majątku spółki na dzień 31 grudnia danego roku podatkowego.

Przykład obliczenia:

Kluczowe: Spółka płaci albo 25% od faktycznego zysku, albo 1% od wartości netto majątku – w zależności od tego, która kwota jest wyższa.

Kiedy obowiązuje minimalny podatek?

Minimalny podatek nabiera znaczenia, gdy standardowy CIT byłby niższy niż 1% majątku. To zwykle ma miejsce w przypadkach takich jak:

• Lata ze stratą lub niskim zyskiem
• Wysokie odpisy amortyzacyjne
• Ponowna inwestycja zysków
• Konserwatywne strategie inwestycyjne z niską stopą zwrotu

Przy średniej stopie zwrotu 4%, opodatkowanie standardowe to również 1% (4% × 25% = 1%). Minimalny podatek staje się kluczowy zwłaszcza przy defensywnych strategiach inwestycyjnych.

Wyjątki od minimalnego podatku

Nie każda Sociedades Patrimoniales podlega zasadzie 1%. Wyjątki dotyczą:

• Spółek z majątkiem poniżej 4 milionów euro
• Nowo założonych spółek przez pierwsze dwa lata
• Spółek w stanie upadłości lub likwidacji

Dla mniejszych majątków ta struktura jest więc mniej atrakcyjna.

Sociedades Patrimoniales vs. Family Office: bezpośrednie porównanie

Zaczyna się robić ciekawie. Jak Sociedades Patrimoniales wypadają w porównaniu do klasycznych Family Office?

Koszty w bezpośrednim zestawieniu

Przewaga kosztowa jest oczywista. Sociedades Patrimoniales są znacznie tańsze zarówno przy zakładaniu, jak i późniejszym utrzymaniu.

Elastyczność i zakres usług

Tu wygrywają klasyczne Family Offices. Oferują:

• Profesjonalne zarządzanie majątkiem
• Planowanie sukcesji
• Optymalizację podatkową w różnych jurysdykcjach
• Lifestyle-Services (concierge, private banking)
• Zaawansowane struktury

Sociedades Patrimoniales są bardziej spartańskie. Oferują:

• Proste zarządzanie majątkiem
• Podstawową optymalizację podatkową
• Pewność prawną w ramach UE
• Niewielkie wymogi compliance

Odpowiedniość w zależności od wielkości majątku

Z mojego doświadczenia struktura ma sens przy następujących wartościach:

• Poniżej 4 milionów euro: Zwykle nieopłacalne (brak minimalnego podatku, względnie wysokie koszty)
• 4-20 milionów euro: Idealny zakres dla Sociedades Patrimoniales
• 20-100 milionów euro: Obie struktury mogą mieć sens, zależnie od potrzeb
• Powyżej 100 milionów euro: Zazwyczaj lepsze są klasyczne Family Offices

Wymogi dla Sociedades Patrimoniales w Hiszpanii

Zanim zdecydujesz się na taką strukturę, powinieneś dokładnie poznać wymagania. Nie każdy może lub powinien zakładać Sociedades Patrimoniales.

Podstawowe wymogi prawne

Najpierw twarde fakty. Do założenia hiszpańskiej spółki kapitałowej potrzebujesz:

• Hiszpański adres biznesowy (wynajem lub zakup)
• Hiszpański numer identyfikacji podatkowej (NIE)
• Kapitał minimalny: 3.006 € (SL) lub 60.101 € (SA)
• Hiszpańskiego notariusza przy zakładaniu spółki
• Rejestracji w hiszpańskim rejestrze handlowym

Brzmi biurokratycznie? Tak jest. Ale wciąż mniej skomplikowane niż w Niemczech.

Wymogi podatkowe

Aby uzyskać status Sociedades Patrimoniales, dodatkowo trzeba spełnić:

• Ponad 50% aktywów musi stanowić inwestycje finansowe
• Brak działalności operacyjnej
• Głównie pasywne przychody
• Prawidłowa księgowość i sprawozdawczość finansowa

Czyli: nie wystarczy po prostu założyć hiszpańskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i liczyć, że automatycznie uzyska status Sociedades Patrimoniales.

Wymogi osobiste

Od strony praktycznej powinieneś także dysponować:

• Dobrą znajomością hiszpańskiego lub zaufanym doradcą
• Gotowością do bieżącego dbania o compliance w Hiszpanii
• Długoterminową strategią inwestycyjną (minimum 5-10 lat)
• Zrozumieniem hiszpańskiego prawa podatkowego i spółek

Przemyślenia dotyczące rezydencji

Kluczowe pytanie: Czy musisz mieszkać w Hiszpanii?

Krótka odpowiedź: Nie. Sociedades Patrimoniales podlega opodatkowaniu w Hiszpanii niezależnie od miejsca zamieszkania wspólnika.

Warto jednak przeanalizować wpływ na swoją osobistą sytuację podatkową:

• Zagraniczne dochody kapitałowe mogą podlegać opodatkowaniu w kraju zamieszkania
• Korzystne mogą być umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ale nie rozwiązują wszystkiego
• Obowiązki raportowe CRS zapewniają pełną przejrzystość

Praktyka: koszty i przebieg założenia

Teoria teorią. Jak jednak wygląda założenie Sociedades Patrimoniales w praktyce?

Krok po kroku

1. Planowanie i doradztwo (4-6 tygodni)
   • Analiza podatkowa Twojej sytuacji
   • Wybór formy prawnej (SL vs. SA)
   • Przygotowanie dokumentów
2. Wniosek o numer NIE (2-4 tygodnie)
   • Uzyskanie hiszpańskiego numeru podatkowego
   • Osobista obecność lub pełnomocnictwo
3. Założenie spółki (4-8 tygodni)
   • Wizyta u notariusza w Hiszpanii
   • Wpis do rejestru handlowego
   • Założenie rachunku bankowego
4. Przeniesienie majątku (indywidualnie)
   • Transfer inwestycji
   • Wycenę podatkową
   • Wdrożenie compliance

Szczegółowy kosztorys

Koszty te mogą się różnić w zależności od złożoności sytuacji i wybranego doradcy.

Typowe pułapki przy zakładaniu

Z mojej praktyki doradczej znam najczęstsze błędy:

• Bagatelizowanie compliance: Księgowość hiszpańska różni się od niemieckiej
• Zła struktura majątku: Nie wszystkie aktywa kwalifikują się jako pasywne
• Przeoczenie zgłoszeń CRS: Przejrzystość jest obowiązkowa
• Niewystarczająca dokumentacja: Hiszpańskie organy podatkowe są bardzo skrupulatne

Dlatego moja rada: od początku korzystaj z pomocy ekspertów znających zarówno niemieckie, jak i hiszpańskie prawo.

Dla kogo Sociedades Patrimoniales są odpowiednie?

Po tej całej teorii kluczowe pytanie: Czy ta struktura jest właściwa dla Ciebie?

Idealny profil

Sociedades Patrimoniales najlepiej pasują do:

• Osób z majątkiem 4-20 milionów euro: Optymalne proporcje koszt-efektywność
• Inwestorów pasywnych: Strategia buy-and-hold, bez działalności operacyjnej
• Zwolenników Unii Europejskiej: Dla tych, którzy cenią sobie pewność prawną UE
• Oszczędnych: Family Office jest za drogi, ale potrzeba optymalizacji
• Długoterminowców: Horyzont inwestycyjny minimum 5-10 lat

Typowe przypadki

W praktyce spotykam takie profile:

Inwestor nieruchomościowy: Thomas (52) przez lata zbudował portfel nieruchomości komercyjnych. Zarabia na czynszach, ale chce zoptymalizować podatki. Sociedades Patrimoniales umożliwia mu podatkowo efektywne zarządzanie nieruchomościami.

Przedsiębiorczyni po exicie: Sarah (45) sprzedała swoją firmę IT i chce zdywersyfikować kapitał. Zamiast skomplikowanego Family Office wybiera Sociedades Patrimoniales dla swojego portfela ETF i akcji.

Rentier z dalekowzrocznością: Klaus (62) planuje sukcesję. Sociedades Patrimoniales pozwala mu uporządkowanie przekazanie majątku kolejnemu pokoleniu – z korzyściami podatkowymi.

Kiedy lepiej zrezygnować

Struktura nie jest odpowiednia dla:

• Majątek poniżej 4 milionów euro: Koszty przewyższają korzyści
• Przedsiębiorców operacyjnych: Aktywna działalność pozbawia statusu
• Ludzi szukających maksymalnej elastyczności: Hiszpańskie compliance jest wiążące
• Myślących krótkoterminowo: Przy horyzoncie poniżej 5 lat nie warto
• Złożonych struktur: Setupy multi-jurysdykcyjne lepiej realizować gdzie indziej

Alternatywy, które warto rozważyć

Zanim podejmiesz decyzję, sprawdź też te alternatywy:

Ryzyka i wady Sociedades Patrimoniales

Teraz czas na mniej przyjemną, lecz niezbędną część. Tak jak każda struktura, Sociedades Patrimoniales niesie ze sobą ryzyka i wady.

Ryzyka podatkowe

Największe zagrożenie: zmiana przepisów. Hiszpańskie władze mogą w każdej chwili zmodyfikować minimalny podatek 1%. Obecnie rząd rozważa nawet zaostrzenie zasad.

Inne wyzwania podatkowe:

• Zgłoszenia CRS: Konta raportowane do kraju rezydencji
• Podwójne opodatkowanie: W zależności od kraju zamieszkania mogą pojawić się dodatkowe podatki
• Wymóg substancji: Hiszpańskie urzędy coraz częściej kontrolują faktyczną działalność spółki
• Obciążenie compliance: Hiszpańska sprawozdawczość podatkowa jest złożona

Ograniczenia operacyjne

Ta struktura jest mniej elastyczna niż niektóre inne rozwiązania:

• Brak możliwości prowadzenia działalności operacyjnej
• Ograniczone możliwości inwestycyjne
• Oparcie o prawo hiszpańskie
• Kosztowne zmiany struktury

Wyzwania praktyczne

W codziennym funkcjonowaniu mogą pojawić się problemy takie jak:

Bariera językowa: Wszelkie dokumenty są po hiszpańsku. Tłumaczenia wymagają czasu i pieniędzy.

Różnica czasowa: Urzędy w Hiszpanii pracują według własnego czasu. Terminowość może być wyzwaniem.

Różnice kulturowe: Hiszpańska administracja działa inaczej niż niemiecka – cierpliwość jest niezbędna.

Uzależnienie od doradców: Bez lokalnej ekspertyzy trudno funkcjonować.

Ryzyka reputacyjne

Nawet jeśli wszystko jest legalne: międzynarodowy transfer majątku często wzbudza kontrowersje. Może to mieć wpływ na:

• Relacje biznesowe w Niemczech
• Konta bankowe (coraz większa weryfikacja wzmożona)
• Opinię publiczną (jeśli jesteś osobą znaną)
• Polityczne zmiany (np. dyskusja o unijnym minimalnym podatku)

Scenariusze wyjścia

A co jeśli zechcesz rozwiązać strukturę?

Morał: dokładnie planuj wejście i nigdy nie zapominaj o wariancie wyjścia.

Mimo wszystkich ryzyk: dla odpowiedniej grupy Sociedades Patrimoniales to wciąż ciekawa opcja. Kluczowa jest uczciwa analiza kosztów i korzyści w Twojej konkretnej sytuacji.

Moje podsumowanie Sociedades Patrimoniales

Po tej szczegółowej analizie moja szczera opinia jest następująca:

Sociedades Patrimoniales nie są magicznym rozwiązaniem. Jednak dla właściwej grupy są atrakcyjną alternatywą dla drogiej struktury Family Office.

Minimalny podatek 1% jest uczciwy i przewidywalny. Koszty są względnie niewielkie. Pozostajesz w ramach UE i cieszysz się wszystkimi gwarancjami prawnymi.

Jednak:

Ta struktura nie jest dla każdego. Poniżej 4 milionów euro majątku najczęściej nie warto się angażować. A kto potrzebuje operacyjnej elastyczności, znajdzie lepsze opcje gdzie indziej.

Moja rada: pozwól ekspertom ocenić swoją indywidualną sytuację. Ogólnej rekomendacji nie dam – okoliczności są zawsze inne.

Jednak jedno mogę obiecać: jeśli się zdecydujesz, zyskasz solidną, zgodną z prawem UE strukturę o przewidywalnych kosztach.

To w dzisiejszym skomplikowanym świecie podatkowym naprawdę spora wartość.

Masz pytania dotyczące swojej sytuacji? Porozmawiajmy.

Twój RMS