Portugal: Następca programu NHR 2025 – nowe ulgi podatkowe po zakończeniu statusu Non-Habitual Resident

Czym był status NHR w Portugalii i dlaczego został zniesiony?

Zanim przejdziemy do alternatyw, musimy zrozumieć, co straciliśmy. Program NHR był podatkowym eldorado dla międzynarodowych przedsiębiorców.

Podstawy programu Non-Habitual-Resident

Status NHR oznaczał dziesięć lat ulg podatkowych dla nowych rezydentów podatkowych w Portugalii. Program ruszył w 2009 roku, aby przyciągnąć wykwalifikowanych obcokrajowców do kraju.

Najważniejsze zalety programu:

• Zwolnienie z opodatkowania zagranicznych dochodów: Dywidendy, odsetki i tantiemy zza granicy pozostawały nieopodatkowane
• Obniżony podatek dochodowy: Wybrane grupy zawodowe płaciły tylko 20% zamiast nawet 48%
• Brak podatku spadkowego: Przekazanie majątku bez podatku
• Korzyści z UE: Swoboda przemieszczania się i prawa w ramach Unii Europejskiej

Konkretny przykład: Thomas, niemiecki przedsiębiorca online, dzięki NHR oszczędzał co roku ponad 150 000 euro podatku. Dywidendy z cypryjskiej spółki holdingowej były w Portugalii całkowicie nieopodatkowane.

Przyczyny zniesienia statusu NHR

Dlaczego Portugalia zdecydowała się zakończyć ten program?

Wpłynęły na to trzy czynniki:

Program padł ofiarą własnego sukcesu. Ponad 60 000 osób skorzystało z NHR, w tym wielu zamożnych Europejczyków.

Przepisy przejściowe dla obecnych posiadaczy NHR

Jeżeli już posiadasz status NHR, masz szczęście. Portugalia zapewnia ochronę praw nabytych wszystkim, którzy zarejestrowali się przed październikiem 2023.

Twoje korzyści obowiązują do:

• końca przyznanego pierwotnie 10-letniego okresu
• lub do opuszczenia Portugalii
• lub do zmiany statusu podatkowego

Dodatkowo, aktualni posiadacze NHR wciąż mogą sprowadzić rodzinę – ci jednak nie uzyskają już własnego statusu NHR.

Następcy portugalskiego NHR 2025: Nowe programy podatkowe w szczegółach

Choć NHR zostało zlikwidowane, Portugalia nie porzuciła aspiracji. Kraj nadal chce przyciągać międzynarodowe talenty.

Robi to jednak nieco inaczej.

Tech Visa i D7 Visa jako alternatywa

Obecnie Portugalia stawia na selektywne programy. Tech Visa skierowane jest do specjalistów IT oraz przedsiębiorców z sektora technologicznego.

Wymagania są bardziej rygorystyczne:

• Udokumentowane zatrudnienie w portugalskiej firmie technologicznej
• lub założenie innowacyjnego startupu
• Minimum 1 760 euro miesięcznie wynagrodzenia
• Znajomość portugalskiego lub angielskiego

Wciąż funkcjonuje też D7 Visa (wiza dla osób z pasywnym dochodem). Skierowana do emerytów oraz osób uzyskujących dochody pasywne.

Minimalne wymagania:

Uwaga: wizy te nie gwarantują już specjalnych korzyści podatkowych.

Zmiany w Golden Visa w 2025 roku

Program Golden Visa nadal istnieje, ale został mocno ograniczony. Inwestycje w nieruchomości w Lizbonie i Porto są już wykluczone.

Nowe minimalne progi inwestycyjne:

• Fundusze Venture Capital: 500 000 euro
• Badania i rozwój: 500 000 euro
• Projekty kulturalne: 250 000 euro
• Nieruchomości w głębi kraju: 400 000 euro (tylko poza strefami nadmorskimi)

Golden Visa po pięciu latach uprawnia do portugalskiego obywatelstwa. Pod względem podatkowym jednak nie daje już bezpośrednich korzyści.

Nowe regulacje dla cyfrowych nomadów

W 2022 Portugalia wprowadziła wizę dla cyfrowych nomadów. Skierowana jest ona do osób pracujących zdalnie i freelancerów.

Wymagania:

• Umowa o zdalną pracę lub działalność freelancerska
• Min. dochód 2 800 euro miesięcznie
• Ubezpieczenie zdrowotne z pokryciem na Portugalię
• Zaświadczenie o niekaralności

Pod względem podatkowym cyfrowi nomadzi traktowani są jak zwykli rezydenci podatkowi. Ich przewaga polega na łatwiejszym uzyskaniu wizy i pozwolenia na pobyt.

Korzyści podatkowe w Portugalii 2025: Co pozostało po końcu NHR?

Powiem wprost: duże korzyści podatkowe to już przeszłość. Portugalia jednak wciąż ma pewne interesujące aspekty.

Opodatkowanie u źródła zagranicznych dochodów

Portugalia nadal stosuje zasadę opodatkowania u źródła. To znaczy: dochody opodatkowane są tam, gdzie powstają.

W praktyce wygląda to tak:

• Dywidendy z niemieckich akcji opodatkowane są w Niemczech
• Tantiemy z USA podlegają podatkowi amerykańskiemu
• Dochody z najmu francuskich nieruchomości – podatkowi we Francji

Jednak obowiązuje tzw. zastrzeżenie progresji. Portugalia uwzględnia te dochody w progresji podatkowej, ale nie opodatkowuje ich podwójnie.

Zastrzeżenie progresji i umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Portugalia ma umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (DBA) z ponad 80 krajami. Zapobiegają one podwójnemu opodatkowaniu Twojego dochodu.

Praktyczny przykład: Elena otrzymuje 50 000 euro dywidendy z niemieckiej GmbH. Niemcy pobierają 26,375% podatku u źródła. Portugalia uwzględnia te 50 000 euro do obliczenia stawki podatkowej, ale nie pobiera już od nich podatku.

Jej stawka w Portugalii podnosi się z 28% do 35%. Same niemieckie dywidendy pozostają jednak zwolnione z podatku.

Opodatkowanie kryptowalut

Portugalia posiada najbardziej liberalne przepisy w Europie dotyczące podatkowania kryptowalut. Prywatne zyski ze sprzedaży krypto są zwolnione z podatku, pod warunkiem że nie występujesz jako handlowiec.

Kryteria uznania handlu za prywatny:

• Okres posiadania min. 365 dni
• Brak regularnych transakcji
• Krypto nie jest głównym źródłem dochodu
• Brak korzystania z instrumentów lewarowanych

Handlujący profesjonalnie płacą podatek dochodowy do 48%. Granica pomiędzy handlem prywatnym a działalnością gospodarczą jest płynna i wymaga indywidualnej analizy.

Alternatywna optymalizacja podatkowa: Strategie poza Portugalią

Portugalia nigdy nie była jedyną opcją. W innych krajach ciągle dostępne są atrakcyjne programy podatkowe.

Przyjrzyjmy się realistycznym alternatywom.

Status Non-Dom na Cyprze jako alternatywa do NHR

Cypr oferuje status Non-Dom o strukturze zbliżonej do dawnego NHR. Wymagane jest minimum 60 dni pobytu rocznie na wyspie.

Korzyści w skrócie:

Robert, niemiecki konsultant, korzysta ze statusu Non-Dom na Cyprze. Jego holding wypłaca mu 200 000 euro dywidendy – w Niemczech zapłaciłby 52 000 euro podatku. Na Cyprze: zero.

Status przysługuje przez 17 lat i jest stosunkowo łatwy do uzyskania.

Korzyści podatkowe Dubaju dla przedsiębiorców

W 2023 w Dubaju wprowadzono podatek dochodowy od osób prawnych w wysokości 9%. Brzmi to mało atrakcyjnie, ale przy wysokich zyskach – Dubaj wciąż się opłaca.

Najważniejsze informacje:

• Kwota wolna: Pierwsze 375 000 AED (ok. 102 000 euro) bez podatku
• Stawka podatkowa: 9% powyżej kwoty wolnej
• Podatek od osób fizycznych: Nadal 0%
• Zalety holdingu: Dywidendy z udziałów pozostają bez podatku

Dla Sophie, coachki zarabiającej 500 000 euro rocznie, wygląda to następująco:

• Niemcy: ok. 240 000 euro podatku (48%)
• Dubaj: ok. 36 000 euro podatku (9% od 398 000 euro)
• Oszczędność: 204 000 euro rocznie

Dodatkowo: brak podatku spadkowego, brak podatku majątkowego, brak obowiązkowego ZUS dla samozatrudnionych.

Malta i zasada 6/7

Malta to ciekawa alternatywa dla obywateli UE. Dzięki zasadzie 6/7 jako Non-Dom możesz osiągnąć niemal całkowite zwolnienie z podatku od zagranicznych dochodów.

Wymagania:

• Min. 90 dni pobytu rocznie na Malcie
• Brak domicyliowania (nie można być urodzonym na Malcie ani mieć rodziców zameldowanych na Malcie)
• Zagraniczne dochody są opodatkowane tylko po przelaniu na Maltę

Praktyczny przykład: Thomas przelewa tylko 1/7 swoich zagranicznych dochodów na Maltę na życie. 6/7 pozostaje nieopodatkowane za granicą.

Przy rocznych dochodach 350 000 euro przelewa 50 000 euro na Maltę (opodatkowane), a 300 000 euro zostaje za granicą (bez podatku).

Praktyka: Krok po kroku do optymalnej strategii podatkowej

Dość teorii. Czas na konkrety. Jak znaleźć najlepsze rozwiązanie dla Twojej sytuacji?

Bilans początkowy aktualnej sytuacji

Zanim się gdziekolwiek przeprowadzisz, musisz dokładnie ocenić swoją sytuację. Sam korzystam z prostej checklisty:

1. Analiza struktury dochodów: pensja, dywidendy, zyski kapitałowe, dochody z nieruchomości
2. Obliczenie obecnego obciążenia podatkowego: Niemcy vs. kraj docelowy
3. Ocena sytuacji życiowej: rodzina, dzieci, obowiązek szkolny, ubezpieczenie zdrowotne
4. Sprawdzenie działalności gospodarczej: lokalizacje klientów, pracownicy, substancja firmy
5. Elastyczność czasowa: minimalne pobyty, możliwości podróżowania

Często okazuje się: najlepsze rozwiązanie podatkowe nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem życiowym.

Ewaluacja lokalizacji i kryteria

Przy wyborze miejsca zamieszkania należy uwzględnić wiele czynników:

Moja rada: przygotuj własną, ważoną tabelę ocen. Oszczędności podatkowe są istotne, ale to nie wszystko.

Timing i plan wdrożenia

Przeprowadzka za granicę wymaga dobrej organizacji. Oto sprawdzona oś czasu:

6–12 miesięcy przed:

• Konsultacja podatkowa i opracowanie strategii
• Wybór kraju docelowego, analiza warunków wizowych
• Planowanie struktury biznesu (holding, spółki operacyjne)
• Zgłoszenie zmiany miejsca zamieszkania w niemieckich urzędach

3–6 miesięcy przed:

• Złożenie wniosku wizowego, kompletowanie dokumentów
• Otwieranie konta bankowego w kraju docelowym
• Poszukiwanie nieruchomości (kupno lub wynajem)
• Zakup ubezpieczenia zdrowotnego

1–3 miesiące przed:

• Przygotowanie wyrejestrowania się w Niemczech
• Zakładanie spółek (jeśli wymagane)
• Rejestracja podatkowa w nowym kraju
• Organizacja przeprowadzki

Dodatkowa wskazówka: dokumentuj każdy krok. Niemiecki urząd skarbowy chętnie weryfikuje powagę przeprowadzki.

Porada praktyczna: Prowadź dziennik wyjazdu. Notuj miejsca pobytu, działalność biznesową i powiązania osobiste. To może być bezcenne podczas późniejszych kontroli.

Era łatwej optymalizacji podatkowej minęła. Jednak przy właściwej strategii i profesjonalnym wsparciu również w 2025 znajdziemy legalne możliwości obniżenia podatków.

Najważniejsze: bądź wobec siebie szczery. Najlepsza strategia podatkowa nic nie da, jeśli nie będziesz z nią szczęśliwy.

Najczęstsze pytania o nowych programach podatkowych Portugalii po NHR w 2025

Czy mogę jeszcze zarejestrować się do programu NHR w Portugalii?

Nie, program NHR został zamknięty dla nowych zgłoszeń w październiku 2023. Dotychczasowi posiadacze NHR mogą korzystać z przywilejów do końca pierwotnie przyznanego 10-letniego okresu.

Jakie są alternatywy dla portugalskiego NHR?

Najciekawsze alternatywy to cypryjski status Non-Dom (0% na zagraniczne dochody), Dubaj z 9% podatkiem dla firm i 0% podatkiem dochodowym, oraz Malta ze swoją zasadą 6/7 dla rezydentów Non-Dom.

Czy nadal muszę płacić podatki w Portugalii, jeśli miałem NHR?

Tak, jako portugalski rezydent podatkowy płacisz podatek od światowego dochodu. NHR dawał zwolnienia tylko dla wybranych zagranicznych dochodów – obowiązują one do końca Twojego okresu NHR.

Czy Portugalia nadal oferuje korzyści podatkowe dla kryptowalut?

Tak, Portugalia nadal nie opodatkowuje prywatnych zysków z krypto, jeśli utrzymasz je minimum 365 dni i nie prowadzisz działalności handlowej. Ta zasada jest niezależna od NHR.

Jaki minimalny czas pobytu muszę spełnić, by uzyskać korzyści podatkowe w innych krajach?

Zależy od kraju: Cypr wymaga 60 dni, Dubaj i Malta po 90 dni rocznie. Portugalia wymaga nadal 183 dni rezydencji podatkowej, ale bez specjalnych przywilejów NHR.

Czy jako obywatel UE mogę łatwo wyemigrować do Dubaju?

Dubaj oferuje różne rodzaje wiz, jak freelancer visa czy golden visa. Obywatele UE potrzebują jednak firmy-sponsora lub muszą założyć spółkę. Korzyści podatkowe są znaczące, ale wymagania co do pobytu i prowadzenia biznesu należy dokładnie sprawdzić.

Jak niemiecki urząd skarbowy weryfikuje moją przeprowadzkę za granicę?

Urząd sprawdza rzeczywiste okoliczności życia: długość pobytu, posiadanie nieruchomości, więzi rodzinne, działalność gospodarczą i powiązania osobiste. Dokumentuj starannie swój wyjazd i pilnuj spełnienia minimalnych obowiązków pobytowych w nowym kraju.

Czy przeprowadzka za granicę opłaca się przy niższych dochodach?

To zależy od indywidualnej sytuacji. Przy dochodach poniżej 100 000 euro rocznie koszty i trudności często przewyższają oszczędności podatkowe. Powyżej 200 000 euro optymalizacja podatkowa zaczyna być opłacalna.

Jakie są koszty przeprowadzki motywowanej podatkowo?

Trzeba liczyć się z wydatkiem 15 000–30 000 euro na doradztwo, wizy, założenie spółek i samą przeprowadzkę. Stałe wydatki na księgowość, podatki i compliance mogą wynosić dodatkowo 10 000–20 000 euro rocznie.

Czy mogę zachować niemieckie ubezpieczenie zdrowotne?

Po trwałej wyprowadzce z Niemiec zwykle ustaje obowiązek podlegania niemieckiej państwowej kasie chorych. Potrzebne jest międzynarodowe lub lokalne ubezpieczenie zdrowotne. Prywatne ubezpieczenia często oferują globalne pakiety.